پاستور و بهارستان در ایستگاه استیضاح

شرایط جامعه امروز به نحوی است که اگر امروز از هر کسی نسبت به مشکلاتی که با آن مواجه هستیم پرسیده شود همگان به یک مساله مشخص و واحد اشاره خواهند کرد و آن هم بحث مشکلات اقتصادی و معیشتی در جامعه است.

جامعه نیز به طور طبیعی و خواه، ناخواه به روال گذشته تا کنون این مشکلات و گرانی‌ها را از چشم دولت می‌بیند و سویه همه انتقاداتش به سمت دولت است. حال اینکه اساسا برنامه دولت از ابتدای روی کارآمدن گرانی و گران‌سازی نبوده و مسعود پزشکیان نیز در قامت رئیس‌جمهور همواره به این نکته تاکید داشته که باید شرایط را به نحوی مهیا کنیم که فشار کمتری به مردم‌ آید و مردم متحمل فشارهای بیشتر نشوند. اما رشد تصاعدی و لجام گسیخته نرخ ارز، سکه و طلا باعث شده تا به هر نحوی اختیار کار تا حدی از دست مسئولان امر خارج شود. چنانکه چندی پیش همتی وزیر اقتصاد در خصوص این مساله گفته بود که در مورد نرخ ارز از فرزین رئیس بانک مرکزی سوال کنید. در چنین شرایطی اما بهارستان‌نشینان نگاه دیگری دارند و معتقدند که تغییر در راس وزارت اقتصاد می‌تواند شرایط را بهبود شرایط اقتصادی مساعدتر نماید. از همین‌رو نیز به‌دنبال استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد هستند تا به‌زعم خود شرایط را تغییر دهند. کامران غضنفری نماینده تهران در مجلس از طرح سوال خود از همتی درباره FATF خبر داد. وی با بیان اینکه حدود ۳۰ تن از نمایندگان طرح سوال از وزیر اقتصاد را امضا کرده‌اند، گفت: «محور این سوال درباره اصرار وزیر اقتصاد بر پیوستن به FATF  است این در حالی است که آمریکا و اسرائیل متمایل به پذیرفتن FATF از سوی ایران هستند. آقای همتی توضیحاتی ارائه کرد اما جواب‌های وی برای بنده و برخی از سوال‌کنندگان قانع‌کننده نبود. بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس وزیر اقتصاد باید برای ارائه توضیحات به جلسه علنی بیاید و پیرامون محورهای سوال پاسخ دهد.» این در حالی است که نمایندگان جلسه غیرعلنی در مورد وضعیت بازار ارز با رئیس‌جمهور خواهند داشت و آنطور که عباس پاپی‌زاده عضو هیات رئیسه مجلس، گفته این جلسه با حضور آقای پزشکیان رئیس‌جمهور، فرزین رئیس بانک مرکزی و همتی وزیر اقتصاد برگزار خواهد شد. استیضاح وزیر اقتصاد در دستور کار کمیسیون اقتصادی است و مطالبه تعداد زیادی از نمایندگان به شمار می‌آید. لذا جلسه غیرعلنی سه‌شنبه تحت‌تاثیر استیضاح خواهد بود.

*نگاه سیاسی به اقتصاد

اینکه مجلس حق دارد از ابزار نظارتی خود استفاده کند در جای خود درست و محفوظ؛ اما به عقیده عده‌ای نگاه سیاست زده و بعضا سیاسی به مسائل اقتصادی را نمی‌توان چندان قابل قبول دانست. اتفاقی که در ماجرای جنجال بر سر استیضاح وزیر اقتصاد شاهد و ناظر هستیم. پرسش اینجا است؛ مجلسی‌ها که خود انتقادات زیادی به عملکردشان وارد است؛ امروز که مثل داعیه دلسوز‌تر از مادر برای بحران ارزی و اقتصادی همتی را به زیر تیغ تیز استیضاح می‌کشند چرا در دولت گذشته که شرایط اقتصادی وقت بسیار بغرنج و نابسامان بود و خود مجلسی‌ها به برخی ناکارآمدی‌ها اذعان داشتند در همان ماه‌های نخست تن به استیضاح وزرای اقتصادی دولت سیزدهم ندادند؟ چنانکه شامگاه یکشنبه شاهد مناظره‌ای بین احمد جانجان کارشناس اقتصادی و مالی با جبار کوچکی‌نژاد نماینده رشت در مجلس و موافق استیضاح وزیر اقتصاد بودیم که احمد جانجان خطاب به نماینده مجلس اظهار داشت: «می‌گفتند به اندازه یک بادمجان به دولت سیزدهم وقت دهید، حالا همان وقت را هم نداده‌اند و دنبال شفتالو هستند. چرا وقتی گوشت از ۱۰۰ هزار تومان شد ۷۰۰ هزار تومان صدای شما درنیامد؟ اگر مذاکره بد است، چرا خودتان با آمریکا مذاکره کردید‌؟ چرا در مجلس یکبار لپ وزیر نیروی شهید رئیسی را به خاطر قطعی برق نکشیدید؟» همین است که گفته می‌شود نگاه سیاسی بر مجلس نسبت به دولت حاکم است. در همین راستا آرا شاوردیان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم به طرح استیضاح همتی واکنش نشان داد و با بیان اینکه نمی‌توان وزارت اقتصاد را به‌تنهایی مسئول رفع تمامی مشکلات اقتصادی درنظر گرفت، گفت: تأثیر منفی تحریم‌ها و رفتارهای سیاست خارجی بر وضعیت اقتصادی کشور قابل کتمان نیست. بانک مرکزی، وزارت تعاون، صمت، امورخارجه و دیگر وزارت‌خانه‌ها نیز برای حل مشکلات اقتصادی مسئولیت دارند. شرایط و تنها چند ماه پس از آغاز کار دولت به‌صلاح نیست، بر ضرورت اعطای فرصت به دولت برای رفع اشکالات تأکید کرد و افزود: باید در فضای همدلی مشکلات را رفع نموده و بهبود شرایط را ممکن کنیم.

*پشت‌پرده استیضاح

عده‌ای از نمایندگان از همان زمان معرفی عبدالناصر همتی به عنوان گزینه تصدی وزارت اقتصاد مخالفت آشکار خود را با او اعلام کردند و نه تنها رای اعتمادی به او ندادند بلکه از زمان تشکیل دولت نیز انتقاداتی را نیز به عملکرد وزیر اقتصاد وارد آورده‌اند. مشکلات اقتصادی درست، اینکه دولت باید فکر عاجل و چاره‌سازی برای حل مشکلات اقتصادی کند به جای خود؛ اما اینکه این موضوع دستاویزی برای تسویه حساب با همتی قرار داده شود امر مطلوبی نیست. چنانکه برخی نمایندگان به این مساله اشاره کرده‌اند. فتح‌ا... توسلی نماینده کبودرآهنگ می‌گوید: «ما در حوزه اقتصاد مشکلاتی داریم و وزارت اقتصاد به تنهایی مقصر نیست. حتما وزارتخانه‌های دیگر و تیم اقتصادی دولت به شکلی موثر هستند و مسائل بین‌المللی هم در این ماجرا نقش دارد. اینطور نیست که بگوییم فقط وزارت اقتصاد موثر است، اما مجلس با توجه به وضعیت اقتصادی که مطالبه مردم است، وزیر اقتصاد موظف به پاسخگویی است. وزیر به تنهایی پاسخگوی شرایط فعلی اقتصادی کشور نیست اما اگر نتواند نمایندگان را قانع کند به این معناست که نتوانسته توجیه لازم را در حوزه ماموریت‌های خود به مردم ارائه کند.» محمدمهدی شهریاری نماینده بجنورد نیز استیضاح وزیر اقتصاد را سیاسی دانست و اظهارکرد: «نمایندگان دو گروه هستند. برخی سیاسی تصمیم می‌گیرند اما برخی از افرادی که جناح مقابل آقای همتی هم هستند معتقدند که برای عملکرد آقای وزیر خیلی زود است که بخواهیم تصمیم بگیریم. خیلی از مسائل اقتصادی و نوسانات ارز ربطی به وزیر اقتصاد ندارد.» باید منتظر موضع دولت در این خصوص بمانیم که نگاه مجلسی‌ها را چگونه تحلیل و بررسی می‌کنند.

* تولید و ثبات اقتصادی

عبدالناصر همتى  وزیر امور اقتصادى و دارایى نوشت: «با حضور دو روزه در کنفرانس «چالش‌ها و فرصت‌های بازارهای نوظهور» در شهر العلای عربستان، با ۹ نفر از وزرا، رؤسای بانک‌های مرکزی و توسعه‌ای و صندوق بین‌المللی پول هماهنگی، همفکری کرده و توافقات خوبی برای توسعه روابط اقتصادی با کشورهای منطقه انجام شد. سه‌شنبه نیز با حضور در مجلس به سؤالات نمایندگان محترم پاسخ و ابهامات ایشان را ان‌شاءا... رفع خواهم کرد. رشد تولید و ثبات اقتصاد کشور و شادابی و رونق بازار سرمایه درگرو همدلی و‌ وفاق بین مسئولان در قوای مختلف است.»