جزئیاتی از تحریم‌ کشورهای غربی علیه روسیه؛ از تحریم نهادها و شرکت‌ها تا میلیاردرهای روسی

روز نو :پس از آنکه مسکو استقلال دو منطقه دونتسک و لوگانسک در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت، مسئولان دولت ایالات متحده امریکا و متحدان اروپایی این کشور در حال هماهنگی برای اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه هستند.

، در زیر به جزئیات این تحریم‌ها که از سوی امریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا علیه روسیه اتخاذ شده و یا خواهد شد،اشاره می کنیم:

بانک‌ها و شرکت‌های مالی

بریتانیا اخیرا از تحریم ۵ بانک روسی خبر داده است، «بوریس جانسون»، نخست وزیر بریتانیا طی سخنانی در پارلمان این کشور به دنبال به رسمیت شناخته شدن مناطق تحت کنترل جدایی طلبان شرق اوکراین از سوی روسیه از اعمال تحریم علیه ۵ بانک و ۳ تاجر روس خبر داد.

جانسون طی سخنانی در پارلمان تصمیم شب روسیه را «انکار مشروعیت اوکراین به عنوان یک دولت» دانست.

وی با بیان اینکه «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه بهانه لازم برای یک جنگ تمام عیار فراهم کرد، گفت: در صورت بروز بدترین سناریو، یک کشور اروپایی با ۴۴ میلیون مرد، زن و کودک، هدف یک جنگ تجاوزکارانه در مقیاس وسیع قرار می‌گیرند که بدون هیچ توجیهی فقط به دلایل پوچ که پوتین شب گذشته توصیف کرد، انجام می‌شود.

وی اظهار داشت که بنابراین پنج بانک روسی به ترتیب «راسیا»، «گِنبانک»، «پروم اسویازبانک»، «بانک توسعه و بازسازی چیورناموریه» و بانک پس انداز صنعتی. تحریم می‌شوند ما همچنین سه شهروند روسی به نام‌ههای گنادی تیموچنکا، بوریس روتنبرگ و ایگور روتنبرگ تحریم کردیم.

جانسون افزود که دارایی‌های این افراد در بریتانیا نیز مسدود می‌شوند، و ورود آنها به انگلیس و بازار این کشور ممنوع می‌شود. علاوه بر این، همه شرکت‌ها و افراد انگلیسی از هرگونه همکاری با آنها منع می‌شوند.

وی تاکید کرد که این تنها «قسمت اول» تحریم هایی است که دولتش آماده اعمال آن است و در صورت لزوم می‌توان محدودیت‌های دیگری نیز اعمال کرد.

بانک روسیه عملا از سال ۲۰۱۴ میلادی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با مسئولان کرملین تحت تحریم امریکا قرار دارد.

همچنین اتحادیه اروپا بسته تحریمی علیه بانک‌های مشارکت کننده در تامین مالی فعالیت های جدایی طلبان در شرق اوکراین تدوین کرده است و وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا ساعت سه روز گذشته با هدف تدوین و نهایی‌‍سازی هر چه سریع تر آن رایزنی کردند.

در حالی که واشنگتن تاکنون از اقدامات مشخصی که قصد اعمال آن را ندارد، خبر نداده است، منابع آگاه در دولت بایدن اعلام کردند امریکا در حال تدوین اقدامات فراگیری برای ضربه زدن به اقتصاد روسیه است؛ اقداماتی که منجر به قطع ارتباط بانک‌های تحت تحریم روسیه با بانک‌های امریکایی خواهد شد.

واشنگتن همچنین قوی‌ترین ابزار را برای تحریم برخی شخصیت‌ها و شرکت‌های روسی از طریق افزودن آنها به « فهرست SDN یا افراد ویژه مشخص شده و بلوک شده» استفاده خواهد کرد که.

SDN لیستی از افراد و شرکت‌ها است که تحت مالکیت یا کنترل کشورهای هدف تحریم هستند یا برای آنها یا به نمایندگی از طرف آنها فعالیت می‌کنند. این فهرست همچنین شامل افراد، گروه‌ها و اشخاصی نظیر تروریست‌ها و قاچاقچیان مواد مخدر است که ذیل برنامه‌های تحریمی که مربوط به کشور خاصی نیستند، قرار گرفته‌اند.

در یک تقسیم‌بندی دیگر، لیست SDN هم شامل افراد و شرکت‌های تحت تحریم اولیه و هم افراد و شرکت‌های تحت تحریم ثانویه است. تحریم‌های اولیه به تحریم‌هایی گفته می‌شود که شهروندان و شرکت‌های کشور تحریم‌کننده مجاز به انجام معامله با آنها نیستند.

در تحریم ثانویه، علاوه بر شهروندان و شرکت‌های کشور تحریم‌کننده، اشخاص و شرکت‌های کشورهای ثالث نیز مجبور به تبعیت از آن هستند و در صورت عدم تبعیت، مشمول جریمه‌های سنگین خواهند شد. برای تمایز این تقسیم‌بندی، در فهرست SDN، افراد و شرکت‌های مشمول تحریم‌های ثانویه با برچسب subject to secondary sanctions مشخص شده‌اند.

منابع آگاه اعلام کردند که اقدامات در حال برنامه‌ریزی امریکا، VTB Bank، بانک سیبر و بانک گاز پروم را هدف قرار خواهد گرفت.

روشن نیست که بانک‌های روسی به فهرست SDN اضافه خواهند شد یا نه اما هر دو نوع تحریم‌ها می تواند خسارت سنگینی به روسیه وارد کند و تعامل با دلار را برای آنها دشوار کند.

بانک‌های بزرگ در روسیه به شدت با نظام مالی جهانی تعامل دارند؛ امری که به معنای خسارت جبران ناپذیر تحریم‌ها بر این بانک هاست.

اطلاعات موجود نشان می دهد وام‌دهندگان اروپایی سهم زیادی و در حدود ۳۰ میلیارد دلار در بانک‌های خارجی در روسیه در اختیار دارند.

طبق داده‌ها و آمار بانک مرکزی روسیه، مجموع دارایی و تعهدات خارجی بانکی روسیه به ترتیب به ۲۰۰.۶ میلیارد و ۱۳۴.۵ میلیارد دلار می رسد که سهم دلار امریکا ۵۳ درصد از هر دو مورد است.

بدهی حاکمیتی و بازارهای سرمایه

بیانیه اتحادیه اروپا حکایت از آن دارد که بسته اقدامات تحت بررسی، توان روسیه در دستیابی به بازارهای مالی و بازارهای سرمایه و خدمات در اتحادیه اروپا به خاطر محدودسازی تامین مالی سیاست‌های تنش‌زا و خصمانه هدف قرار خواهد گرفت.

تحریم‌های اعمالی امریکا در سال ۲۰۱۵ میلادی، اعطای وام در آینده به دلار در روسیه را برای بسیاری از سرمایه گذاران با محدودیت رو به رو کرد و در ماه اوریل سال ۲۰۲۱ میلادی جو بایدن خرید اوراق قرضه جدید روسیه به روبل را به دلیل اتهامات در مداخله روسیه در انتخابات امریکا برای سرمایه‌گذاران امریکایی تحریم کرد.

این محدودیت‌ها در اعطای وام خارجی به روسیه منجر به کاهش ۳۳ درصدی آن از سال ۲۰۱۴ میلادی از ۷۳۳ میلیارد دلار به ۴۸۹ میلیارد دلار در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ میلادی شد؛ امری که در ظاهر به کاهش بدهی عمومی دولت انجامید اما در اصل دولت را از منابع تامین مالی که می‌تواند در رشد و توسعه اقتصادی نقش‌آفرینی کند، محروم می کند.

افراد و شخصیت ها

تنبیه افراد از طریق بلوکه دارایی و ممنوعیت سفر ابزاری شایع و رایج است، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا عملا از این ابزار علیه شماری از شهروندان روس استفاده می کنند.

اتحادیه اروپا دوشنبه گذشته از تحریم ۵ تن که شخصیت روس که با انتخابات پارلمانی سپتامبر ۲۰۲۱ میلادی در شبه جزیره کریمه نقش داشتند، خبر داد.

یکی از مسئولان اتحادیه اروپا امروز اعلام کرد تحریم‌های جدید افراد مشارکت کننده در به رسمیت شناختن دو منطقه جدایی طلب اوکراین را هدف قرار خواهد گرفت؛ امری که به معنای تحریم همه اعضای مجلس دومای روسیه است که به استقلال دو منطقه مذکور رای دادند.

در عین حال، بریتانیا از تحریم ۳ شهروند روسی از جمله، گنادی تیموشنکو و دو میلیاردر روسی به نام ایگور و بوریس روتنبرگ خبر داد که همگی از نزدیکان پوتین هستند که پس از به قدرت رسدین وی ثروت شخصی آنها سریعا رشد کرده و چندبرابر شد، امریکا نیز این سه تن را تحریم کرده است.

واشنگتن هنوز اقدامات تفصیلی در این باره صادر نکرده است؛ این در حالی است که امریکا از فهرست SDN در سال 2018 میلادی برای تنبیه مالک شرکت بزرگ آلمینیوم روسی استفاده کرد که منجر به افزایش شدید قیمت آلمینیوم شد و واشنگتن ناچار به عقب نشینی از این تصمیم خود شد.

شرکت انرژی و نورد استریم ۲

ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا تحریم‌هایی علیه بخش انرژی و دفاعی روسیه اعمال کرده اند به طوری که شرکت دولتی گازپروم و بازوی نفتی آن گازپروم نفت و تولیدکنندگان نفت لوک اویل و روس‌نفت و سورگوت‌نفته‌گس با انواع مختلف محدودیت‌های صادراتی و وارداتی مواجه هستند.

کشورهای غربی می‌توانند این تحریم‌ها را توسعه و تعمیق دهند و مانع از معامله این شرکت ها با دلار امریکا شوند.

همچنین خط لوله نورد استریم ۲ که اخیر کار ساخت آن میان روسیه و آلمان به پایان رسیده است و منتظر موافقت اتحادیه اروپا و مقامات آلمانی برای افتتاح است اما در پی تحولات اوکراین امریکا و آلمان از توقف این پروژه خبر دادند.

سوئیفت (SWIFT)؛ جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی

قطع ارتباط نظام مالی روسیه از سوئیفت یکی از شدیدترین تحریم‌ها و اقدامات علیه این کشور خواهد بود چرا که بیش از ۱۱ هزار نهاد مالی در بیش از ۲۰۰ دولت از آن استفاده می کنند.

در همین رابطه، «ماریا شاغینا» از مرکز کارنگی در مسکو گفت: امریکا و آلمان دو کشور غربی خواهند بود که بیشترین خسارت را از این اقدام متحمل خواهند شد زیرا بانک‌های این دو کشور از بیشترین استفاده کنندگان سوئیفت با بانک های روسی هستند.

درخواست‌ها برای قطع ارتباط روسیه از نظام سوئیفت در سال ۲۰۱۴ میلادی به هنگام انضمام شبه جزیره کریمه به مسکو، این کشور را واداشت تا به توسعه نظام جایگزین اس بی اف اس اقدام کند.

به گفته بانک مرکزی، شمار فرایندهای مالی از طریق اس بی اف اس به حدود یک پنجم فرایندهای مالی در روسیه در سال ۲۰۲۰ میلادی رسید، این بانک در نظر دارد تا این میزان تا سال ۲۰۲۳ به ۳۰ درصد برسد اما این نظام مالی در مطرح کردن خود در معاملات بین المللی با دشواری رو به رو است.