
ترامپ، پوتین را برای توافق با ایران واسطه میکند؟
انتخاب: یک کارشناس روس در ۱۶ فوریه گفت: «اگر ترامپ از زاویهای متفاوت برخورد کند و از حمایت روسیه در مذاکرات با تهران استفاده کند، ممکن است فضایی برای گفتوگو باز شود.» او افزود که روسیه میتواند نقش "مهم و حتی کلیدی" در صورتی که ایالات متحده به دنبال توافق جامع در خاورمیانه باشد، ایفا کند.
رسانه اروپایی bne IntelliNews نوشت: مذاکرات با روسیه در مورد اوکراین ممکن است پیشدرآمدی برای چالشی بزرگتر یعنی ایران باشد. این فکر، هرچند به نظر غیرممکن میرسد، به نظر میرسد مسیری است که دولت ترامپ ممکن است برای مقابله با معضل دیرینه سیاست خارجی ایالات متحده که از زمان سقوط دولت کارتر در دست انقلابیون ایرانی تا به امروز ادامه داشته است، طی کند.
در ادامه این مطلب آمده است: مالک دوداکوف، تحلیلگر سیاسی مستقر در مسکو،پیشنهاد داد که دولت دونالد ترامپ باید به دنبال کمک دیپلماتیک روسیه برای تسهیل گفتوگو با ایران باشد، زیرا تنشهای منطقهای پس از مذاکرات امنیتی اخیر آمریکا-اسرائیل در تل آویو و تلاشهای دولت نتانیاهو برای تحت فشار قرار دادن تهران افزایش یافته است.
دوداکوف به NEWS.ru در ۱۶ فوریه گفت: «اگر ترامپ از زاویهای متفاوت برخورد کند و از حمایت روسیه در مذاکرات با تهران استفاده کند، ممکن است فضایی برای گفتوگو باز شود.» او افزود که روسیه میتواند نقش "مهم و حتی کلیدی" در صورتی که ایالات متحده به دنبال توافق جامع در خاورمیانه باشد، ایفا کند.
روابط روسیه-ایران که در سالهای اخیر به دلیل تحریمها تقویت شده، کانالهای ارتباطی منحصر به فردی را در اختیار مسکو قرار داده است که کشورهای غربی از آن بیبهره هستند. و اکنون که ایران به خوبی در حوزه نفوذ روسیه قرار گرفته است و به سازمان همکاری شانگهای (SCO) و گروه BRICS پیوسته و توافقی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EEU) امضا کرده، نفوذ کرملین از فشار حداکثری واشنگتن بیشتر است.
تحلیلگر روسی پیشنهاد میکند که روابط خوب روسیه با ایران و ارتباط تاریخی آن میتواند در شرایطی که رژیم تحریمی ایالات متحده علیه ایران تحت دوران جدید ترامپ شدت یافته است، مهم باشد.
دوداکوف توضیح داد: «تمایل به آغاز گفتوگو با ایران در دولت ترامپ وجود دارد، هرچند که جناحهای تندرو در حال لابی برای تحریمهای شدیدتر هستند.» او به پیچیدگی تعامل بین دیپلماسی و فشار اقتصادی اشاره کرد.
وی افزود: «شک دارم که ترامپ قادر به دستیابی به هیچ گونه امتیازی در این زمینه باشد. اگر ترامپ علاقهمند به انجام یک توافق بزرگ در خاورمیانه باشد، روسیه میتواند نقش مهم و حتی کلیدی ایفا کند.»
پیشنهاد گفتوگو در بحبوحه تشدید تنشهای منطقهای مطرح میشود، جایی که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اخیراً موضع مشترکی در برابر برنامه هستهای ایران در اورشلیم ارائه دادند. نتانیاهو در کنفرانس خبری مشترک خود اعلام کرد: «اسرائیل و آمریکا در مقابله با تهدید ایران شانه به شانه هم ایستادهاند.»
سخنگوی دولت ایران، فاطمه مهاجرانی، پیشتر رویکردهای ایالات متحده را تقابلی توصیف کرده و گفته بود: «ایالات متحده زبان دیپلماسی را نمیفهمد» و واشنگتن را به تلاش برای تعامل از موضع قدرت متهم کرده بود.
این زمانبندی همزمان است با تور گسترده خاورمیانهای روبیو که شامل توقفهایی در اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی میشود. چندین کشور منافع زیادی در ثبات منطقه دارند، در حالی که اتحادیه اروپا از چارچوب توافق هستهای اولیه حمایت میکند و چین و روسیه همکاریهای اقتصادی و نظامی خود را با ایران تقویت کردهاند.
دوداکوف در پایان گفت: «توافق جامع خاورمیانهای نیازمند مشارکت چندین ذینفع است.» او پیشنهاد کرد که تجربه دیپلماتیک روسیه میتواند در شکستن بنبست فعلی میان واشنگتن و تهران حیاتی باشد.
نتانیاهو پس از دیدار خود با روبیو در ۱۶ فوریه در یک کنفرانس خبری مشترک گفت: «اسرائیل و آمریکا در مقابله با تهدید ایران شانه به شانه هم ایستادهاند. ما توافق داریم که باید از دستیابی آیتاللهها به سلاح هستهای جلوگیری شود.»
فراتر از روسیه، عربستان سعودی آماده است تا از روابط قوی خود با رئیسجمهور دونالد ترامپ برای میانجیگری در مذاکرات بین واشنگتن و تهران در مورد برنامه هستهای ایران استفاده کند.
فیرس مَکساد، پژوهشگر ارشد در موسسه خاورمیانه در واشنگتن، به CNN گفت: «سیاست خارجی سعودی، اگرچه بر شراکت استراتژیک با ایالات متحده مبتنی است، اما تلاش کرده است گزینههای خود را هم در سطح منطقهای و هم بینالمللی متنوع کند و در مواقع لزوم انعطافپذیر و واقعبینانه باشد.»
در همین حال، یک دیپلمات ارشد اروپایی فاش کرد که دولت ترامپ در حال پیگیری مذاکرات مستقیم و محرمانه با تهران درباره برنامه هستهای آن است، همانطور که شبکه العربیه در ۱۶ فوریه گزارش داد.
این افشاگری دیپلماتیک نشان میدهد که واشنگتن قصد دارد پیش از اکتبر ۲۰۲۵، زمانی که توافق هستهای فعلی که در سال ۲۰۱۵ امضا شد و توسط ترامپ در ۲۰۱۸ کنار گذاشته شد، به پایان میرسد، به توافقی با ایران دست یابد.
این دیپلمات ارشد اروپایی به العربیه گفت: «اگر هر دولت ایالات متحده بتواند به توافقی با ایران دست یابد، این دولت، دولت ترامپ خواهد بود.»