جنگ رسانه ای برای آغاز مذاکرات؟

سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده هشدار داده‌اند که احتمال دارد اسرائیل تا اواسط سال جاری حمله‌ای پیشگیرانه علیه برنامه هسته‌ای ایران انجام دهد. روزنامه واشنگتن پست روز چهارشنبه این خبر را با استناد به چندین گزارش اطلاعاتی منتشر کرد.در ادامه این مطلب آمده است: بر اساس این توافق، اگر طی چند ماه آینده توافق هسته‌ای با ایران حاصل نشود، آمریکا موافقت کرده است که اسرائیل اقدامات لازم را انجام دهد.

یکی از نزدیکان نتانیاهو به بن کاسپیت از المانیتور گفت: «نتانیاهو در وضعیت برد-برد قرار دارد. اگر ترامپ به توافق هسته‌ای با ایران دست یابد، می‌توان فرض کرد که این توافق بسیار بهتر از توافق سال ۲۰۱۵ خواهد بود.» او افزود: «اگر نه، درهای جهنم برای ایران باز خواهد شد، اما این بار واقعاً.»

از سوی دیگر، گروسی روز جمعه اظهار کرد: «هنوز مذاکرات سیاسی مناسبی با دولت جدید آمریکا انجام نشده است و در انتظار انتصاب نماینده ویژه برای ایران هستیم.»
وی افزود: «نباید زمان بیشتری را هدر داده و باید تمرکز خود را مجددا بر ایران قرار دهیم.»

مدیرکل آژانس اتمی عنوان کرد که گزارش جامع درباره ایران احتمالا بعد از نشست آتی شورای حکام در ماه مارس منتشر خواهد شد چراکه این گزارش در حال حاضر ارزش چندان بیشتری نسبت به گزارش‌های موجود ارائه شده، ندارد.

وی با اشاره به اینکه ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ایران تا زمان گزارش بعدی آژانس به حدود ۲۵۰ کیلوگرم خواهد رسید، مدعی شد که شتاب در غنی‌سازی اورانیوم ایران را باید بسیار جدی گرفت.

با این وجود، ترامپ مذاکره و صلح را از موضع قدرت و فشار می‌خواهد؛ اما کاربرد گزینه نظامی فعلا دستکم در کوتاه مدت بعید به نظر می‌رسد. ترامپ فعلا می‌خواهد که افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی و حتی تهدید به جنگ و حمله، برگردانی در داخل ایران برای رسیدن به نتیجه مطلوب داشته باشد و باید دید که اوضاع داخلی ایران تا چه اندازه این شرایط بسیار سخت اقتصادی را تاب می‌آورد. از این رو، در سایه تداوم و تشدید تحریم‌ها و فشارها، سیاست داخلی چه بسا مهم‌ترین چالش فراروی حاکمیت در آینده پیش‌رو باشد.

در کل در نیمه اول دوره چهار ساله دوم ترامپ بعید است که گشایشی در بن‌بست میان آمریکا و ایران حاصل شود و همین رویکرد فشار تصاعدی و شدید ادامه می‌یابد و چشم‌اندازی در این دو سال اول برای مذاکره‌ جدی و حرکتی در جهت توافق وجود ندارد و اگر هم چنین مذاکره و توافقی صورت گیرد، احتمالا در دو ساله دوم باشد. ایران هم در این شرایط راهی جز رتق و فتق امور با حداقل منابع ندارد.

اما سیاست ترامپ در قبال ایران به گونه‌ای غیرمستقیم با آینده پیمان ابراهیم در منطقه و همچنین آینده آتش‌بس در غزه هم پیوند دارد. هر گونه بن‌بست و گشایشی در پیوستن عربستان به این پیمان، و بن‌بست در انتقال به مرحله دوم آتش‌بس در غزه بر بن‌بست میان ترامپ و ایران سلبا و ایجابا تاثیر دارند.

آنچه فعلا مبرهن است این که نتانیاهو مرحله دوم آتش‌بس غزه را به عنوان تهدیدی فراتر از خود توافق آتش‌بس و مرحله اول آن برای خود و دولتش می‌داند. در کل با وجود بحران پیش آمده در مسیر تکمیل مرحله اول آتش بس در غزه پیش‌بینی می‌شود که این مرحله به سرانجام برسد و بسیار بعید است که حماس به تهدید و ضرب الاجل ترامپ مبنی بر آزادی «همه» گروگان‌ها تا شنبه آینده تن دهد و به احتمال زیاد گروگان‌ها همچنان تدریجی و قطره‌چکانی در مقابل بهای مورد توافق آزاد ‌شوند.

اما این گونه پیداست که نتانیاهو به دنبال اتفاقات و حوادثی در منطقه است که از حدت و شدت تبعات تداوم مرحله نخست آتش بس به ویژه مرحله دوم آن برای آینده سیاسی خود بکاهد. از این رو بعید نیست که اسرائیل در آینده پیش رو برای تحت‌الشعاع قرار دادن مذاکرات آتش‌بس بخواهد دست به اقداماتی غیر مستقیم و قابل توجه از خرابکاری و انفجار و ترور بزند.