نارسایی قلب چیست؟

نارسایی قلب به انگلیسی Heart failure نامیده می‌شود. در این بیماری عضله قلب نمی‌تواند خون را به‌درستی پمپاژ کند. در این حالت خون برگشته و مایع در ریه‌ها جمع می‌شود. این شرایط به شخص حس تنگی نفس داده و به‌تمام سیستم‌های بدن آسیب وارد می‌کند.

نارسایی قلب در واقع یکی از علائم انواع بیماری قلبی است. این عارضه باعث می‌شود قلب ضعیف شود. در برخی افراد این بیماری به‌گونه‌ای است که قلب توانایی پمپاژ خون به سایر اعضای بدن را از دست می‌دهد و ضربان قلب نرمال دچار اختلال می‌شود. در برخی افراد نیز باعث سفت‌شدن عضله قلب و کاهش جریان خون می‌شود.

نارسایی قلب یکی از معضلات کنونی تمام جوامع بشری از جمله ایران است. این بیماری معمولا در اثر اختلال عملکرد ماهیچه قلب ایجاد می‌شود. البته بخش‌های دیگر هم می‌توانند منجر به بروز نارسایی شوند.

بیماری نارسایی قلبی چگونه ایجاد می‌شود؟

در بیشتر اوقات به دلیل آسیب به قلب یا انواع بیماری قلبی ضعیف شدن ماهیچه قلب ایجاد می‌شود. البته در صورت سفت شدن بیش از حد عضله قلب نیز نارسایی به وجود می‌آید. فضای اصلی پمپاژ خون، بطن‌ها هستند. ممکن است بطن‌ها سفت شوند و نتوانند در هر ضربان قلب، به‌خوبی پر شوند. با گذشت زمان قلب دچار مشکل شده و نمی‌تواند خون را به بقیه قسمت‌های بدن برساند.

در این شرایط پزشک میزان خون پمپاژ شده را اندازه می‌گیرد و تعیین می‌کند که قلب سالم است یا نه. در صورت وجود مشکل با این روش طبقه‌بندی نارسایی انجام شده و با توجه ‌به سطح آن درمان مناسب انتخاب می‌شود. به این میزان کسر جهشی گفته می‌شود و در قلب سالم باید حداقل ۵۰ درصد باشد. یعنی ۵۰ درصد از خون وارد شده به بطن باید به بیرون پمپاژ شود.

اما اگر در اثر عواملی مانند فشارخون بالا شخص دچار نارسایی شود، کسر جهشی مقدار طبیعی داشته و مشکل سفت شدن عضله قلب است. نارسایی می‌تواند سمت چپ (بطن چپ)، سمت راست (بطن راست) یا هر دو طرف قلب را درگیر کند. در بیشتر مواقع نارسایی از بطن چپ شروع می‌شود.

علائم نارسایی قلبی

علایم نارسایی قلب به عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن زمینه قلب و عروق، موارد شایعی مثل تنگی نفس، تپش، ضعف، خستگی زودرس، مشکلات گوارشی، مشکلات سیستم‌های درون‌ریز بدن است. نارسایی می‌تواند ادامه‌دار و مزمن باشد و یا به‌صورت ناگهانی و حاد شروع شود. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

تنگی نفس در حال فعالیت یا حتی دراز کشیدن

خستگی و ضعف

ورم پا و تورم در مچ پا

ضربان قلب سریع یا نامنظم (تپش قلب)

کاهش توانایی در ورزش

سرفه مداوم یا خس‌خس سینه همراه با مخاط خونی سفید یا صورتی

تورم در ناحیه شکم

افزایش وزن سریع به دلیل تجمع مایعات

حالت تهوع و بی‌اشتهایی از علائم نارسایی قلبی خفیف

مشکل در تمرکز یا کاهش هوشیاری

درد قفسه سینه که ممکن است با نشانه های حمله قلبی همراه باشد

بیرون زدن وریدهای گردن

علائم نارسایی قلبی در کودکان چیست؟

اگر کودک شما به نارسایی قلبی مبتلا باشد، ممکن است که علائم مختلفی را نشان دهد. برخی از علائم نارسایی قلبی در کودکان شامل موارد زیر هستند؛

کودک شما به خوبی وزن نمی‌گیرد و معمولا از هم سن و سالان خود جثه‌ی کوچک‌تر و ریزه میزه‌تری دارد.

به سختی نفس می‌کشد و در مواقع زیادی دچار تنگی نفس می‌شود.

در بیشتر اوقات احساس خستگی مفرط می‌کند.

هنگامی که با دوستان خود بازی می‌کند، بیشتر از آنها نیاز به استراحت کردن دارد.

هنگام غذا خوردن خسته می‌شود و احساس خواب‌آلودگی به او دست می‌دهد.

سرفه زیاد می‌کند و در ریه‌های خود احساس گرفتگی و پری می‌کند.

زیاد عرق می‌کند.

علائم نارسایی قلبی در جوانان

درست است که این بیماری بیشتر افراد مسن را درگیر می‌کند. اما در میان جوانان نیز احتمال ایجاد نارسایی وجود دارد. در جوانان با کنترل چاقی و کاهش علائم مربوط به ایست قلبی می‌توان این بیماری را کنترل کرد. به‌ویژه در افراد زیر ۵۵ سال دلیل نارسایی این موارد است.

آیا نارسایی قلبی درمان می‌شود؟

با توجه به مرحله بیماری پزشکان اقدام به تجویز دارو و کنترل بیماری می‌کنند. البته درصورتی‌که قلب دیگر قادر به کار کردن نباشد، فرد نیازمند پیوند قلب خواهد بود. پیشگیری بهترین کاری است که افراد می‌توانند در پاسخ به علائم اولیه و ریسک فاکتورهای نارسایی قلب انجام دهند.

اگر سیگاری هستید، سیگار کشیدن را ترک کنید

اگر چاق هستید، وزن اضافه را کم کنید

مواد غذایی سلامت و کم‌چرب بخورید

مصرف شکر و سایر فرآورده‌های غذایی شیرین را به حداقل برسانید

زیاد نمک مصرف نکنید

در موقعیت‌های استرس‌زا قرار نگیرید

خوب بخوابید

اگر مبتلا به آپنه خواب هستید، این اختلال را کنترل کنید

همیشه ورزش کنید

الکل مصرف نکنید

فشار خونتان را همیشه کنترل کنید

راه‌های موثر در جلوگیری از بروز نارسایی قلبی

متخصصین همواره به بیماران مبتلا به این عارضه، افرادی که در حال حاضر مبتلا به‌نوعی بیماری قلبی عروقی هستند و حتی افراد دارای قلب سلامت توصیه می‌کنند، که با یک سبک زندگی سالم از سلامت قلب و عروق خود مراقبت کنند. ازجمله راه‌های جلوگیری از ابتلا به نارسایی قلبی، کنترل و پیشگیری از فراهم شدن شرایط مؤثر در بروز این بیماری است. برخی از راه‌های پیشگیری عبارت‌اند از:

ورزش و جلوگیری از چاقی و اضافه‌وزن

کنترل فشار خون و همچنین درمان و کنترل عارضه فشار خون بالا

جلوگیری از بروز بیماری عروق کرونری و کنترل بیماری عروق کرونری

پیشگیری از ابتلا به دیابت و کنترل بیماری دیابت