دلایل و ضرورت‌های تسریع در جایگزینی برق به‌جای گاز

ایران تنها کشوری است که قیمت گاز خانگی در آن بسیار ارزان است. در روسیه، کانادا، امریکا و ترکیه و چند کشور محدود دیگر که شبکه گاز رسانی به خانه دارند قیمت گاز نزدیک قیمتهای جهانی است. بیش از ۹۰درصد کشورهای دارای زمستان های سرد شبکه گاز رسانی به خانه ندارند و مردم خانه ها را با برق و ذغال سنگ و هیزم و سایر روش ها گرم می کنند و در روزهای سرد مردم در خانه ها لباس گرم می پوشند نه لباس تابستانه

با ۶۵۰میلیون متر مکعب گازی که در روزهای سرد پائیز و زمستان در خانه ها می سوزد می توان ۳.۳میلیون مگاوات ساعت برق در شبانه روز تولید نمود.(۱۳۷هزار مگاوات در ساعت) در حال حاضر میزان تولید برق در ایران نزدیک به ۷۰هزار مگاوات است. طی چند دهه گذشته حدود ۱۸میلیارد دلار صرف احداث خطوط گاز به شهرهای بزرگ و کوچک و روستاها شده است. ایران تنها کشور جهان است که گاز رسانی به روستاهای دور و همه شهرهای کوچک را اجرا نموده است در چند کشور دیگر، گرمایش خانه ها در روستاهای دور و شهرهای کوچک از طریق برق و سایر روش‌ها تامین می گردد. ایران از نظر میزان سرما در زمستان شصت و نهمین کشور جهان است و چند کشور محدودی که بطور متوسط سی درصد گازرسانی به خانه ها را اجرا نمودند جزو کشورهای سرد جهان هستند از جمله روسیه، کانادا، آمریکا، ترکیه، بلغارستان و چندکشور دیگر.

قیمت جهانی هر کیلو وات ساعت برق حدود ۱۰سنت است. با ۶۵۰ میلیون متر مکعب گاز در شبانه روز(۲۷میلیون متر مکعب در ساعت) می توان ۱۳۵میلیون کیلو وات ساعت برق تولید نمود که با لحاظ ده سنت ارزش ۱۳۵میلیون کیلو وات معادل ۱۳.۵میلیون دلار در ساعت و ۱۰۰میلیارد دلار در سال است تعداد سی میلیون مشترک برق خانگی در ایران وجود دارد با لحاظ مصرف سه کیلو وات ساعت برای هر مشترک نیازمند به ۹۰ گیگا وات برق می باشیم. سرانه مصرف برق در سردترین کشورهای جهان که از لوله کشی گاز خانگی نیز برخوردار نیستند ۱۰هزار کیلووات در سال می باشد. میانگین سرانه مصرف برق جهان ۳۱۰۰کیلو وات در سال است. با لحاظ سرانه ۱۰ هزار کیلوات برای هر ایرانی، باید ۱۰۶ هزارمگاوات ساعت برق در کشور تولید نمائیم.  چنانچه طی سه سال حدود ۷۰درصد مردم تهران گاز را حذف و برق را جایگزین کنند زیرساخت‌های موجود و در دست توسعه شهر تهران و سایرشهرها پاسخگوی مصرف برق مورد نیاز شهر جهت جایگزینی برق بجای گاز می باشد. با تعریف معیار مصرف سرانه برق هر نفر معادل افراد مشابه در مرفح ترین و سرد ترین کشورهای جهان، کسی نمی تواند اعتراضی به الگوی مصرف تعیین شده داشته باشد. قیمت برق مشترکینی که بیش از معیار و الگوی تعریف شده مصرف می نمایند بصورت پلکانی و تصاعدی تا حد قیمتهای جهانی محاسبه شود.

با اجرای طرح جایگزینی حداقل نیمی از گاز مصرفی جهت گرمایش خانه ها با برق و با اعمال الگوی مصرف ذکر شده نیاز به حدود ۲۵ هزار مگاوات برق داریم که از طرق زیر قابل تامین می باشد:

برقی که با خاموش شدن کولرها در ماه های سرد سال به شبکه اضافه می شود.( حدود ۴۰ درصد برق تولیدی کشور معادل ۲۸هزار مگاوات در تابستان در کولرها مصرف می شود.)
موتور آب چاه های کشاورزی که ۱۵ درصد برق کشور را در تابستان مصرف می کنند در ماه های سرد سال عمدتا خاموش می شوند و حداقل ۷ هزار مگاوات از این طریق به شبکه سراسری تزریق می شود
راندمان نیروگاه ها در ماه های سرد سال حدود ۱۵ درصد افزایش می یابد.
در مناطقی که ضعف خطوط انتقال درون شهری وجود دارد مولدهای کوچک CHP یا CCHP نصب شود. این مولدهای برق راندمان بالایی دارند و هر کدام می توانند برق یک شهرک را تامین نمایند.
توضیح: قیمت هیترهای برقی معمولی بسیار ارزان تر از بخاری های گازی است.  در روزهای  سرد سال بخاری های گازی عامل اصلی آلودگی هوا و کمبود اکسیژن خانه و شهر و انواع بیماری ها در شهرهای بزرگ هستند

با روش های زیر می توان مردم را تشویق و ترغیب به جایگزینی هیترهای برقی بجای بخاری های گازی نمود.

قبض انرژی جایگزین قبض برق و گاز شود
قیمت برق برای الگوی مصرف ۵کیلو وات ساعت برای هر مشترک نسبت به قیمت‌های فعلی تغییری ننماید
قیمت گاز بصورت پلکانی و تصاعدی برای مصارف بیش از معیار افزایش یابد ( معیار نیز یک متر مکعب در ساعت معادل گاز مورد نیاز برای تولید ۵کیلووات برق تعیین شود) با لحاظ آلودگی ها و مشکلاتی که مصرف گاز برای مردم و کشور ایجاد می نماید اجرای این سیاست به نفع ملت است.
در کوتاه ترین زمان ممکن کنتورهای هوشمند برق جایگزین کنتورهای معمولی شود.
در ساعت های کم باری شبکه و روز تعطیل آخر هفته قیمت برق کمتر از یک سوم قیمت ساعات پیک مصرف محاسبه شود.
مزیت ها و نتایج اجرای سیاست های فوق الذکر:

مصرف انرژی در کشور کاهش می یابد
از سوختن میلیاردها متر مکعب گاز در شهرها و آلودگی شدید شهرها به co۲ جلوگیری می شود.
از نابوده میلیاردها متر مکعب اکسیژن شهرها و روستاها در شعله های آتش بخاری های گازی جلوگیری می شود.
اتکای پر ریسک ۹۵درصدی به گاز به کمتر از ۵۰ درصد می رسد و تنوع در مصرف انرژی گرمایی ایجاد می شود.
کسری گاز از بین می رود و واحدهای پتروشیمی و فولاد و سایر صنایع بزرگ و کوچک بدون نگرانی از قطع گاز با حداکثر ظرفیت تولید خواهند نمود.
وابستگی کشور به واردات گاز از روسیه و ترکمنستان از بین خواهد رفت.
ایران به صادر کننده قابل اتکای گاز تبدیل خواهد شد.
استانداردهای مصرف بهینه انرژی در صنایع و ساختمان سازی و همه حوزه ها جاری و مستقر خواهد گردید.
از گرفتار شدن مردم شهرهای بزرگ به انواع بیماری های صعب العلاج و لاعلاج ناشی از آلودگی هوا و کمبود اکسیژن در هوا جلوگیری می شود.
خطر انفجار هزاران کیلومتر خطوط لوله گاز زیر بستر شهرها کاهش یافته و به مرور قابل مدیریت خواهد شد.
انگیزه دولت و مردم به جایگزینی کنتورهای معمولی با کنتورهای هوشمند برق بیشتر می شود با این کنتورها می توان مصرف برق را مدیریت نمود و مشترکین کم مصرف و مشترکینی که در ساعات پیک مصرف برق کمتری مصرف می نمایند هزینه بسیار کمتری بابت برق پرداخت خواهند نمود چرا که قیمت برق در ساعات غیر پیک نصف تا یک سوم ساعات پیک مصرف است( ساعات پیک مصرف برق عموما از عصر تا ۱۰ شب می باشد) از طرف دیگر که کنتور هوشمند برق بسیار ارزان تر و کم ریسک تر از کنتورهای هوشمند گاز هستند
جذابیت ها و تلاش ها جهت افزایش تولید برق تجدید پذیر همانند برق آبی، برق خورشیدی و برق بادی و … جهت تامین نیاز داخل و صادرات افزایش خواهد یافت.
گرایش به سمت کولر های آبی که یک ششم کولرهای گازی برق مصرف می کنند افزایش خواهد یافت. مصرف برق کولرهای آبی BLDC حدودا ۶۰درصد کمتر کولرهای آبی معمولی است. مصرف کولر گازی ۴ برابر کولر معمولی است
در تهیه طرح های توجیهی و انتخاب تکنولوژی و تجهیزات صنعتی و ساختمانی و غیر، میزان مصرف برق به ملاک مهم تبدیل خواهد شد(همانند همه کشورهای توسعه یافته)
مردم در ساعات پیک مصرف حتی المقدور وسایل برقی پر مصرف را روشن نخواهد نمود
چند پیشنهاد تکمیلی:

برق برای مصارف کمتر از الگوی مصرف به نرخ میانگین برق صادراتی و برق تحویلی به صنایع بزرگ در حساب طلبکاری کم مصرف ها لحاظ و شش ماه یکبار تسویه شود.این طرح منجر به تشویق مردم به استفاده از کنتور هوشمند، کاهش مصرف در ساعات پیک، خرید وسایل برقی کم مصرف، استفاده از کولر آبی بجای کولر گازی و انواع تمهیدات دیگر خواهد گردید. اجرای موفق این طرح می تواند ناطرازی تولید و مصرف برق را از بین ببرد و میلیاردها دلار منافع مستقیم برای اقتصاد ملی ایجاد نماید.
طرح فوق بصورت آزمایشی در چند منطقه خاص کشور اجرایی شود. و پس از شناسایی نواقص و تکمیل در مناطق بیشتری اجرایی شود و در صورت موفقیت طی چند سال بصورت سراسری اجرائی گردد.
اکثر بخاری های گازی مورد استفاده در کشور گرید C,D,E,F,G و بسیارپر مصرف هستند با جایگزینی بخاری های گرید A با بخاری های پر مصرف صدها میلیون متر مکعب از مصرف گاز کاسته خواهد شد. باید سیاستی اتخاذ شود که مردم تشویق شوند سریعتر این جایگزینی را انجام دهند.
از نیروگاه های CCHP در مراکز تجمع جمعیتی و صنعتی و تجاری استفاده شود. این مولدهای کوچک در کانکس های مخصوصی که انتشار صدا را کنترل می کنند نصب می گردند و ۱۵ تا ۲۰ متر فضا اشغال می کنند. مزیت اینگونه نیروگاه ها برای مراکز ذکر شده و شهرهای بزرگ عبارتند از:
جلوگیری از اتلاف ۱۵درصد برق تولیدی در مسیر انتقال
فروش برق به شبکه سراسری طبق قیمت های مصوب
جایگزینی  این مولدها بجای موتورخانه ها
عدم نیاز به خرید دیزل ژنراتور جهت برق اضطراری
مصرف انرژی کمتر نسبت به برق تولیدی
حمایت از احداث نیروگاه های سیکل ترکیبی در حاشیه دریا به دلایل زیر:
تولید برق با راندمان ۵۵ درصد
تولید بخار برای مصارف صنعتی و گرمایش مجتمع های تجاری، اداری و مسکونی
تولید صدها میلیون متر مکعب آب شیرین مورد نیاز صنایع و مردم
راندمان بالاتر نیروگاه های واقع در حاشیه دریا به دلیل اختلاف فشار
استفاده از نیتروژن و co۲ خروجی از دودکش جهت تزریق به میادین نفت و گاز( با تزریق نیتروژن و CO۲خروجی از دودکش نیروگاه ها به میادین نفت و گاز می توان ده ها میلیارد دلار نفت و گاز بیشتری استخراج نمود.)
نزدیکی به مراکز بزرگ صنعتی پر مصرف در حاشیه دریا
حرکت در مسیر شعار و استراتژی بر زمین مانده توسعه دریا محور