تلاشها برای بازگشت ظریف
شاید چیزی به گزافه نرفته باشد اگر بگوییم که مسعود پزشکیان بخش مهمی از رسیدن خود به کرسی ریاست جمهوری و حضور در پاستور را مدیون تلاشهای اطرافیانی است که بیمنت و برای ایران به میدان آمدند و از همه وجود و آبروی خود گذاشتند و گذشتند تا عقلانیت، کارآمدی و کارشناسی را به دولت بازگردانند و حلقه گسسته میان دولت و مردم را بار دیگر وصل کنند و امید و اعتماد کاهش یافته و بعضا از دست رفته را تا حد ممکن احیا کنند.
همین رویه نیز موجب شده تا تلاشها ثمر دهد و امروز مسعود پزشکیان در قامت رئیسجمهور کرسینشین پاستور شود. با این حال از آنجا که از ابتدا نوع رویکردها، اظهارات و مواضع رئیسجمهور و اطرافیانش مشخص بود جامعه نیز بر این باور پیش رفت که قرار است دولتی از کارشناسان، نخبگان و آنهاییکه نگاهشان منطبق بر نگاه جامعه است روی کار آیند تا امور را به نحو احسن در حوزههای مختلف به پیش ببرند. در همین راستا نیز تا قبل از اعلام رسمی اعضای کابینه لیستهای متعدد و بسیاری در فضای رسانهای و مجازی منتشر شد، اما همگان منتظر بودند تا از لیست اصلی رونمایی شود و وقتی که فهرست اصلی وزرای پیشنهادی منتشر و اعلام شد جامعه و سیاسیون بهویژه اصلاحطلبان در نوعی بهت و حیرت فرو رفتند که آیا این کابینه وفاق ملی پزشکیان است یا دولت ائتلافی و شرکت سهامی که همه جریانات در آن عضو هستند و سهم دارند. همین امر نیز باب انتقادات به وزرای پیشنهادی معرفی شده از سوی رئیسجمهور به مجلس را باز کرد که بیش از همه سویه انتقادات به سمت وزرای پیشنهادی کشور، آموزش و پرورش و ورزش بود. از طرفی دیگر اینکه چرا از میان نزدیک به هزار نفر از افرادی که در کارگروههای مختلف و شورای راهبری بررسی شدند فقط 10 نفر برای وزارت انتخاب شدند که تازه از همان 10 نفر نیز 3 نفر گزینههای اول بودند. مساله دیگر نیز جوانگرایی بود که گرچه پزشکیان شعارش را داد، اما در عمل کابینهای با میانگین سنی قریب به 60 سال را مشاهده کردیم. مساله استفاده از ظرفیت اقوام و اقلیتها نیز مثل همیشه در لفظ آمد و به عمل نرسید. لذا مجموع این مسائل باعث شد تا انتقاداتی به پزشکیان و کابینهاش وارد شود. هر چند که برخی نیز بر این باورند که باید دست نگه داشت و دید کابینه معرفی شده در عمل چگونه اهداف و برنامههای رئیس جمهو را محقق خواهد کرد.
* ظریف باز میگردد؟
شامگاه یکشنبه بود که خبر استعفای محمدجواد ظریف از معاونت راهبردی رئیسجمهور منتشر شد و او دلایلی را هم برای این تصمیم خود بر شمرد و طی انتشار 2 توئیت بلند در ایکس ضمن اینکه گفت «از عملکرد خودم راضی نیستم» اظهارکرد که به دانشگاه برخواهد گشت. این اتفاق نیز بازتابهای زیادی داشت، اما بسیاری این مساله را از 2 منظر بررسی کردند. دیدگاه نخست اینکه ظریف به جهت عدم موافقت با کابینه پیشنهادی پزشکیان به علامت اعتراض کنار رفته است و رویکرد دوم نیز این بود که ظریف به جهت تابعیت مضاعف پسرش و به لحاظ قانونی نمیتواند در سمتهای حساس مثل معاون رئیسجمهور قرار گیرد که البته این مساله از سوی ظریف رد شد و او داشتن تابعیت مضاعف از سوی خود و خانوادهاش را رد کرد. اما به هر جهت بسیاری از سیاسیون و کنشگران سیاسی و اجتماعی به انحای مختلف به استعفای ظریف واکنش نشان دادند و خواستار بازگشت او به دولت و همراهی رئیسجمهور شدند. رایزنیها همچنان ادامه داشت تا اینکه معاون مستعفی رئیسجمهور از یک تماس و گفتوگوی تلفنی از سوی مسعود پزشکیان با خود خبر داد. محمدجواد ظریف، رئیس شورای راهبری و معاون راهبردی رئیسجمهوری که چند روز پیش استعفا داده بود در توئیتی نوشت: «دقایقی پیش ریاست محترم جمهوری بزرگوارانه تماس گرفتند و بسیار لطف فرمودند و گفتوگوی صمیمانهای داشتیم. همان پزشکیانی بود که با افتخار برای ایران به او رأی دادیم و همان عزیز صادق، مردمی و شجاعی که هرجا که باشم از او و دولتش پشتیبانی خواهم کرد.» البته این توئیت ظریف گرچه امیدوارانه است اما محتوای توئیت او بازگشت قطعی به دولت را تداعی نمیکند و همچنان مساله بازگشت یا عدم بازگشت محمدجواد ظریف به سمت خود محل تامل و ابهام است. در شرایطی که بسیاری از دلواپسان از استعفای ظریف خوشحال و مسرور هستند باید منتظر واکنش مستقیم خود رئیسجمهور باشیم که آیا استعفای ظریف را رسما پذیرفته و جایگزینی برای او معین میکند یا اینکه ظریف را اقناع نموده و به سمتش باز خواهد گرداند.
*پزشکیان بهدنبال کابینه وفاق ملی است نه کابینه ائتلافی
قائم مقام حزب اعتدال و توسعه در مورد لیست کابینه پزشکیان و انتقادات به آن اظهار داشت: اگر بخواهیم واقعگرایانه و منصفانه به موضوع بپردازیم، حسب تلاشهای صورت گرفته و شناختی که اینجانب نسبت به اکثر وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم دارم، کابینه پیشنهادی نسبتا مقبول است. محمود واعظی گفت: زیبنده نیست دولتی که با تلاشهای بسیار و شبانهروزی جریانهای اصلاحات، اعتدال و اصولگریان معتدل روی کار آمده تا در این شرایط بسیار سخت و پرچالش به حل نارساییهای متعدد بپردازد به این سرعت مورد انتقاد همین جریانها قرار گیرد. اگر کابینه دولتهای گذشته هم به دقت مورد بررسی قرار بگیرند، بخشی از گروهها و جریانهای مختلف با برخی از اعضای کابینهها موافق و با تعدادی نیز مخالف بودند. لذا مستحسن نیست که بدین شکل شتابزده کل کابینه و زحماتی که صورت گرفته را زیرسوال ببرند اعتدالیون، اصلاحطلبان و حتی اصولگرایان معتدل همگی پشت پزشکیان قرار گرفتند. از طرفی خود رئیسجمهور هم نشان داد که بهدنبال تشکیل کابینه ائتلافی با حضور اکثریت یک جریان نیست بلکه از کابینه وفاق ملی سخن گفت و در همان راستا هم عمل نمود. واعظی بیان کرد: اینقدر زود یادمان نرود که مردم صاحبان اصلی این پیروزی هستند. در این میان همه گروهها و جریانهای تحولخواه نیز به سهم و توان خودشان تلاش کردند که در مقابل قدرت بیاندازه طرف مقابل که از همه امکانات عمومی برای پیروزی کاندیدای مطلوب خود استفاده میکرد، پیروز شود. هم اکنون نیز باید همان مجموعه تلاشگر و تحولخواه، متفق و یکصدا برای موفقیت دکتر پزشکیان و دولتش تلاش کنند. وی در خصوص استعفای ظریف از معاونت رئیسجمهور که برخی آن را نشانه انتقاد به پزشکیان خواندند، تصریح کرد: دکتر ظریف چنین حرفی را نگفته، بلکه بعد از استعفا هم متذکر شده که من از دکتر پزشکیان و دولتش حمایت میکنم. لذا این موضوع هم یکی از آن خطاهای مسبوق به سابقه است که بخواهند استعفای ظریف را در قالب یک دوقطبی مخرب جلوه دهند و در نهایت دکتر ظریف و دکتر پزشکیان را با هدف تضعیف دولت چهاردهم رودرروی هم قرار دهند.