پشت پرده آتش سوزی عمدی تالاب‌ها
طبق اعلام دادستان بندرانزلی، به استناد ماده 675 قانون مجازات اسلامی، افرادی که اراضی دولتی را آتش می‌زنند، چنانچه به قصد مقابله با حکومت جمهوری اسلامی ایران نباشد یک تا پنج سال مجازات می‌شوند.
روزنو :
روزنو :یگانه شوق الشعراء: تالاب انزلی در ساعات پایانی پنجشنبه شب 10 شهریور ماه برای پنجمین بار طی سه ماه گذشته گرفتار آتش انبوه‌سازان شد. گفته می‌شود که طی سه ماه گذشته بیش از 50 هکتار از تالاب انزلی در شعله‌های آتش سوخته است. طبق گفته فرماندار بندرانزلی، پنجمین آتش‌سوزی در تالاب زیبای انزلی طی سه ماهه اخیر مانند دفعات قبل، عامل انسانی داشته و عامدانه بوده چنان‌که چند مظنون مرتبط با حادثه حریق در تالاب انزلی از سوی دادستانی شهرستان شناسایی شده‌اند.
طبق اعلام دادستان بندرانزلی، به استناد ماده 675 قانون مجازات اسلامی، افرادی که اراضی دولتی را آتش می‌زنند، چنانچه به قصد مقابله با حکومت جمهوری اسلامی ایران نباشد یک تا پنج سال مجازات می‌شوند. طبق اعلام سرپرست اداره محیط زیست بندرانزلی، آتش‌سوزی در تالاب انزلی از بامداد روز جمعه در قسمت مرکزی تالاب آغاز شده و به سمت هسته مرکزی تالاب هم پیشروی کرده است. پیش‌بینی از خسارت اولیه آتش‌سوزی عمدی در تالاب این است که بیش از 40 هکتار از تالاب در آتش سوخته است. سوختن تالاب بندرانزلی خبر دردناکی است که بسیاری از فعالین محیط زیست و کارشناسان این حوزه را نیز ناراحت ساخته است. محیط زیست کشور ما سال هاست که درگیر مشکلات زیادی است و آتش سوزی تالاب‌ها یکی از مهمترین مشکلات است. همانگونه که اعلام شده است آتش سوزی اخیر عامل انسانی داشته و عامدانه به وجود آمده است. سوال اساسی ما در این باره آن است که چرا عده‌ای به صورت عامدانه دست به سوزاندن تالاب‌های با ارزش کشور می‌زنند و سود و منفعت افراد از این اقدام چیست؟ در خصوص این حادثه نیاز به تحقیقات گسترده وجود دارد اما ما تلاش کردیم نظر چند تن از کارشناسان و فعالین محیط زیست را منعکس کنیم.
>تالاب بندر انزلی
تالاب بندرانزلی معروف به مرداب بندرانزلی با مساحتی حدود 20 هزار هکتار، مستقر در جنوب غربی سواحل دریای خزر، از مهمترین و بزرگ‌ترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران ایران است. تالاب انزلی، هر ساله پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی است که از کشورهای همسایه شمالی به ایران می‌آیند. این تالاب به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر میزان بالای رطوبت و آب با هیچ یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست. حوضه آبریز تالاب دارای مساحتی حدود 374 هزار هکتار است. تالاب انزلی در سال 1354 (دسامبر 1975) در فهرست تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید علاوه بر آنکه سازمان‌های محیط‌زیستی بین‌المللی، این تالاب را به عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان تشخیص داده‌اند اما با این حال، این تالاب به دلیل احتمال بالای خطر خشک شدن و نیاز ضروری به مراقبت، در فهرست مونترال هم قرار گرفته است. تالاب انزلی، دارای11 رود اصلی و 30 رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها در بالادست، به همراه جریان‌های سطحی حوضه آبریز تالاب به آن وارد می‌شوند. از دلایلی که موجب تهدید تالاب انزلی شده، افزایش سطح رسوبات منجر به کاهش عمق تالاب و همچنین تغییر کاربری زمین‌ها و تبدیل بخشی از اراضی حاشیه تالاب به زمین‌های کشاورزی است. فروردین1394، مدیرکل وقت حفاظت محیط‌زیست گیلان، از کاهش عمق این تالاب به کمتر از یک متر خبر داد و دلیل آن را ورود سالانه 250 هزار متر مکعب رسوبات طبیعی و خانگی و صنعتی دانست که از 10 رودخانه و 5 شهرستان، به آن وارد می‌شود و نقش مهمی در خشک شدن این تالاب ایفا می‌کند.
>لجبازی با تالاب ها؟
محمد درویش کارشناس محیط زیست در این باره به آفتاب یزد گفت:« دلایل مختلفی برای این اتفاقات وجود دارد؛ زمان‌هایی
برخی از سر لجبازی دست به چنین کارهایی می‌زنند. برای مثال سخت گیری‌هایی برای کشاورزی، شالیکاری، دامداری و شکار برای افراد در نظر گرفته شده است و لذا ذی نفعانی که نتوانسته‌اند به فعالیت‌های خود ادامه دهند از روی لجبازی دست به چنین اقدامی می‌زنند و بر این اعتقاد هستند که حالا که آن‌ها نمی‌توانند از تالاب‌ها استفاده کنند آن نقاط باید از بین بروند تا کس دیگری هم سود و استفاده‌ای نبرد. یکی از دلایل آتش سوزی‌ها همین مورد است. دلیل دیگر حضور معتادان در این نقاط است که برخی از اوقات باعث شکل‌گیری چنین آتش سوزی‌هایی می‌شود و توانایی مهار آن را ندارند و منجر به چنین فاجعه‌ای می‌شوند. بیشتر آتش سوزی‌های عمدی به این دلایلی که مورد اشاره قرار گرفت به وجود می‌آیند.»
>تصاحب فضا
یکی از محیط بانان در پاسخ به سوال آفتاب یزد گفت:« گاهی اوقات عده‌ای برای تصاحب فضا دست به سوزاندن تالاب‌ها می‌زنند و تالاب‌های خشک شده را آتش می‌زنند تا ملک خود را گسترش دهند و به داخل تالاب ببرند.»
>گاهی اوقات عامل انسانی
عامدانه باعث شکل‌گیری آتش سوزی نمی‌شود
رضا مقدم فعال محیط زیست نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:
« بسیاری از اوقات عامل این آتش سوزی‌ها انسانی است اما عامدانه افراد باعث شکل‌گیری آتش سوزی نمی‌شوند. برای مثال فردی یک آتش را بدون اینکه خاموش کند رها می‌کند و با وزش کوچک بادی آتش گر می‌گیرد و به جان تالاب می‌افتد. این نوع آتش سوزی منبع انسانی دارد اما عامدانه صورت نگرفته است.»
>نقش جامعه محلی
نوید زمانی نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:« چندین عامل برای چنین حوادث وجود دارد؛ برای مثال چندی پیش تالاب زریوار نیز در حال سوختن بود و عده‌ای اطراف تالاب را آتش زده بودند. یکی از دلایل این اتفاق بحث جامعه محلی است که خودشان را در بحث تالاب سهیم نمی‌دانند و تلاش میکنند به نوعی به این محیط آسیب برسانند. از سوی دیگر در خصوص تالاب‌ها این بحث وجود دارد که یکسری از ان جی یو‌ها که فکر میکنند این کار درستی است دست به سوزاندن تالاب‌ها می‌زنند و در مریوان برای مثال چنین موردی وجود داشت که عده‌ای که خودشان را طرفدار محیط زیست می‌دانستند به اشتباه دست به چنین کاری می‌زنند. برای مثال نی‌ها را آتش می‌زنند تا بدین وسیله تالاب را نجات بدهند زیرا فکر میکنند با سوختن نی‌ها تالاب نجات پیدا می‌کند. از سوی دیگر برخی از بهره برداران نیز با نابود کردن پوشش گیاهی سعی دارند که تالاب را خشک کنند تا زمین‌های اطراف آن را تبدیل به زمین‌های کشاورزی کنند یا در آن نقاط ساخت و ساز
انجام دهند. »
>فرهنگ‌سازی و پیشگیری
به نظر می‌رسد برخی از افراد برای رسیدن به سود خود دست به چنین اقداماتی می‌زنند و حیات یک جامعه و محیط زیست آن را در معرض خطر قرار می‌دهند که در این خصوص مسئولین باید به فکر راه چاره‌ای باشند تا از چنین اتفاقاتی پیشگیری شود. از سوی دیگر بنا بر گفته کارشناسان عده‌ای از افراد نیز از سر ناآگاهی دست به چنین کارهایی می‌زنند که در این زمینه نیز باید فرهنگ‌سازی انجام شود تا مردم از اهمیت تالاب‌ها آگاه شوند. تالاب‌ها از جمله مولدترین محیط‌های جهان هستند؛ این اکوسیستم‌ها گهواره‌های تنوع زیستی دنیا بوده که با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآوری اولیه، نقش مهمی در بقای انواع گونه‌های گیاهان و جانوری وابسته به خود ایفا میکنند.تالاب‌ها از اجتماعات انبوه گونه‌های پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان، ماهیان و بی‌مهرگان حمایت میکنند
عامل آتش‌سوزی در تالاب انزلی دستگیر شد
اکبر سبحانی دادستان انزلی، اظهار کرد: فردی که دستور قضائی علیه وی از سوی دادستانی انزلی صادر شده، از افراد بومی ساکن در منطقه چراغ پشتان شهرستان بندر انزلی است که جهت انجام تحقیقات مقدماتی تحت نظر قرار گرفته است.وی تاکید کرد: برحسب دستور دادستان، دستگاه‌های متولی مانند شرکت آب‌منطقه‌ای و منابع طبیعی باید نسبت به استخراج مختصات جغرافیایی این مناطق اقدام و به دادستانی اعلام کنند تا سودجویان نتوانند با الحاق این اراضی به ملک خویش، زمین‌های مورد نظر را تصرف کنند.
منبع:آفتاب یزد
