بــازگشت ظریـــف به میــــدان!

روزنو :يک کوله پشتي دارد و ساده! 8 سال وزير خارجه دولت روحاني بود؛ وزير خارجه‌اي که هميشه مورد هجمه قرار داشت. بسياري بر اين اعتقاد هستند که اگر تدابير محمدجواد ظريف نبود، کشور با شرايط مشکلي مواجه مي‌شد. اکنون هم احساس مي‌شود رويکرد مذاکره با چالش‌هايي مواجه و در مسير سربالايي قرار گرفته است. مذاکره‌کنندگان تيم هسته‌اي فعلي فاقد تجربه تيم مذاکره کننده ظريف هستند و يکي از گزينه‌هايي که از سوي دلسوزان مطرح مي‌شود، دعوت از ظريف براي مشورت با ديپلمات‌هاي دولت سيزدهم است. حتي اگر اميرعبداللهيان و باقري از انتقاد دلواپسان هراس دارند، اين جلسات مي‌تواند مخفي برگزار شود چرا که منافع ملي با اهميت‌تر از چالش‌هاي سياسي است. وزيران خارجه قبل از ظريف مثل علي اکبر ولايتي و کمال خرازي هنوز هم طرف مشورت مقامات ارشد کشور در مسائل کلان سياست خارجي هستند و در همه دنيا اين رسم با وجود رفتن و آمدن دولت‌ها وجود دارد. هنوز هم پس از 50 سال هنري کيسينجر در سن نزديک به 100 سال طرف مشورت روساي دولت ها از هر دو حزب سياسي امريکاست و نظرياتش در سطح جهاني مورد توجه قرار دارد.

هراس از هجمه‌ها

چندي قبل اقتصادپويا نوشت: «اکانت توئيتري «منبع موثق» در رابطه با رأي شوراي امنيت عليه ايران در شوراي حکام نوشت: ‌‎ ظريف کاري کرد که قطعنامه ضد ايراني ترامپ تو شوراي امنيت فقط و فقط دو رأي موافق (آمريکا و جمهوري دومينيکن) داشت.» اما روابط ظريف و اميرعبداللهيان چگونه است؟ علاوه بر اين يکي از سوالاتي که از ابتداي دولت سيزدهم در اذهان بدون پاسخ ماند، چرايي عدم مشورت اميرعبداللهيان با ظريف است. گويا او فراموش کرده که روزي در تيم وزير خارجه دولت دوازدهم بوده است. رفتار و گفتار اميرعبداللهيان با يکديگر همخواني ندارد. چرا که شهريور 1400 پس از جلوس بر کرسي وزارت خارجه گفته بود: «محمدجواد ظريف سرمايه خوبي را براي نسل‌هاي بعدي در وزارت خارجه بجا گذاشتند و خواهش کردم که دستگاه ديپلماسي را از توانمندي خودشان محروم نکنند. دکتر ظريف از سرمايه‌هاي بزرگ در دستگاه ديپلماسي کشور هستند. ايشان مثل يک برادر و يک کارشناس به ما ياد دادند که مي‌توان بدون هيچ امکاناتي يک ديپلمات موفق بود. از ايشان بسيار ياد گرفتم و مي‌ديدم که شب و روز يکسره تلاش مي‌کنند و دائما در نيمه‌هاي شب ايميل‌ها و پيامک‌هاي ايشان را دريافت مي‌کرديم. ايشان سرمايه خوبي را براي نسل‌هاي بعدي در وزارت خارجه بجا گذاشت و خواهش کردم که دستگاه ديپلماسي را از توانمندي خودشان محروم نکنند.» اما در عمل مشاهده نشد که از تجربيات ظريف بهره ببرد. گمانه‌هايي درباره اين رويکرد وزير خارجه مطرح کرد که مهم‌ترين آن، هراس از واکنش دلواپسان باشد. نمايندگان دلواپس مجلس از همان ابتدا براي اميرعبداللهيان خط و نشان کشيدند مانند عنابستاني نماينده مردم سبزوار در مجلس. او با بيان اينکه اميرعبداللهيان به تفکر جبهه انقلاب نزديک است، گفت: «اما سابقه همکاري اميرعبداللهيان با ظريف و لاريجاني نگران کننده است.» يا خضريان نماينده ديگر مجلس گفته بود: در طول هشت سال گذشته و دوران رياست‌جمهوري حسن روحاني و وزارت ظريف، نه تنها از کارشناسان و مديران دلسوز، ارزشي و باتجربه وزارت امور خارجه استفاده نشد، بلکه باند نيويورکي‌ها با طرد اين افراد، آن‌ها را در طول هشت سال گذشته منزوي و بعضا خانه‌نشين کرد. با روي کار آمدن حجت‌الاسلام رئيسي، اميدهاي بسياري براي استفاده از کارشناسان و مديران ارزشي و خون دل خورده در وزارت امور خارجه ايجاد شد. وي تصريح کرد: با روي کار آمدن دولت جديد و انتخاب اميرعبداللهيان به عنوان وزير امور خارجه نه تنها تاکنون از اين افراد دلسوز استفاده نشده است.

آرامش نصيب ظريف شد

شايد اميرعبداللهيان مي‌خواهد پس از اين دولت در مناصب ديگر حضور داشته باشد و از آنچه در دوران وزارت ظريف رخ داد، هراس دارد مانند تبليغ محاکمه وزير خارجه روحاني از سوي دلواپسان. محمدجواد ظريف وزير خارجه بارها تهديد به محاکمه شده است. بعد از لورفتن بخشي از مصاحبه ظريف که به «ديپلماسي و ميدان» پرداخته بود، مجتبي يوسفي، عضو هيات‌رئيسه مجلس، گفته بود: «حتما بايد دولتمردان سابق مانند ظريف به دليل قصور و ترک فعل‌هايي که داشتند، پاسخگو باشند و ما پرونده قصور و کم‌کاري آنان را به قوه قضائيه ارسال مي‌کنيم.» عليرضا پناهيان نيز در سال 98 در روز 13 آبان در قزوين گفته بود: «محاکمه تاريخي سنگيني عليه برجاميان انجام خواهد شد و اميدواريم اين محاکمه با سرعت انجام شود. همانند ننگ بر کساني که در برابر امام راحل ايستادند و گفتند نمي‌توانيم ناو آمريکايي را بزنيم.» اما او نهراسيد و اعلام کرد: «آيت‌ا... هاشمي حتي آماده محاکمه بود، شجاعت او براي ديپلماسي مهم‌ترين مشخصه است، او شجاعت فرماندهي جنگ و صلح را داشت. آيت‌ا... هاشمي هميشه شجاعت داشت و از ضرر جلوگيري مي‌کرد، در اين خصوص مي‌توان به قطعنامه 598 اشاره کرد در پذيرش اين قطعنامه شجاعت‌هاي زيادي رخ داد تا توانستيم جنگ را پايان بدهيم.» به گفته ظريف، نامه‌نگاري‌هاي آيت‌ا... هاشمي با صدام به آزاد شدن بخش‌هاي زيادي از کشور و گشايش‌هاي بعد از آن انجاميد. اکنون با توجه به شرايط کشور به نظر مي‌رسد بايد از ظريف دعوت شود تا به عنوان مشاوري دلسوز در کنار تصميم‌گيران هسته‌اي باشد.