اصلاحات اقتصادی دولت «شرايط مناسب» می خواست؛ نه الان
مسائل اقتصادي به مهم‌ترين دغدغه مردم تبديل شده و به دليل گراني کالاهاي مورد نياز مردم مطالبات از دولت افزايش داشته است. در چنين شرايطي دولت چگونه و از چه راهي مي‌تواند به مطالبات اقتصادي مردم پاسخ بدهد؟
روزنو :
روزنو :در شرایطی که دولت تلاش می‌کند برای چالش‌های موجود کشور راه‌حل پیدا کند جریان‌های سیاسی برنامه‌ای برای کمک به دولت ارائه نمی‌کنند. دولت رئیس‌جمهور برخاسته از جریان اصولگرایی است. با این‌وجود اصولگرایان برنامه کاربردی برای عبور کشور از چالش‌های موجود ارائه نمی‌کنند. این وضعیت درباره جریان اصلاحات نیز وجود دارد و جریانی که مدعی برنامه محوری و اصلاح امور است تاکنون هیچ برنامه‌ای برای عبور کشور از چالش‌های موجود ارائه نکرده است. از طرفی رابطه دولت و جریان‌های سیاسی نیز یک رابطه دوطرفه و پایدار نیست و دولت نتوانسته جریان‌های سیاسی را برای کمک به حل مشکلات وارد صحنه کند. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی این موضوع با حجت‌الاسلام حسین انصاری‌راد، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت‌وگو کرده است. انصاری‌راد معتقد است: «برای همه ما اثبات‌شده که برخی از مدیران شایسته مدیریت نیستند و نباید در چرخه مدیریت کشور حضور داشته باشند. این‌گونه مدیران تنها به منابع فردی خود فکر می‌کنند. این موضوع برای ما مسجل شده است. با این‌وجود همچنان مشاهده می‌کنیم برخی از این مدیران در جایگاه خود باقی‌مانده‌اند. بدون تردید یکی از سیاست‌های ورشکسته که دولتها نباید آن را دنبال کنند استفاده از مدیران ناکارآمد است. دولتها باید در این زمینه اهتمام جدی از خود نشان بدهد و از کسانی در مدیریت کشور استفاده کنند که از توانایی لازم برای حل مشکلات مردم برخوردار باشند .» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
مسائل اقتصادي به مهم‌ترين دغدغه مردم تبديل شده و به دليل گراني کالاهاي مورد نياز مردم مطالبات از دولت افزايش داشته است. در چنين شرايطي دولت چگونه و از چه راهي مي‌تواند به مطالبات اقتصادي مردم پاسخ بدهد؟
مشکلات اقتصادي که امروز در جامعه وجود دارد زيبنده مردم و مسئولان کشور نيست. دولت عنوان مي‌کند که به دنبال جراحي و اصلاحات اقتصادي است که مهم‌ترين تصميمي نيز که در اين زمينه گرفته شده حذف ارز4200 توماني است که به نظر تصميم درستي است. با اين‌وجود زمان تصميم‌گيري‌ها و اقدامات دولت حائز اهميت است. اينکه دولت چه زماني تصميم بگيرد چه اقدامي را انجام بدهد در پيامدهاي بعدي آن تأثيرگذار است. به همين دليل من معتقدم در شرايطي که مردم با مشکلات اقتصادي مواجه هستند تصميماتي که شرايط را سخت‌تر کند اشتباه است و بايد به زمان ديگري موکول شود. دولت هنوز وضعيت برجام را مشخص نکرده است. شايد بهتر بود که دولت اجازه مي‌داد سرنوشت برجام مشخص مي‌شد و سپس دست به چنين اقداماتي مي‌زد. بر اساس برخي اخبار بيش از150 ميليارد دلار از پول‌هاي ايران در بانک‌هاي خارجي بلوکه‌شده که آزاد شدن اين پول‌ها مي‌تواند کمک بزرگي به حل مشکلات اقتصادي کشور کند. اين در حالي است که دولت هنوز وضعيت برجام و اين پول‌ها مشخص نشده دست به چنين اقداماتي زده است. ما بايد به تجربيات گذشته به‌خصوص در دي‌ماه96 و آبان98 توجه داشته باشيم. در اين تجربيات آسيب‌هاي زيادي به کشور و مردم وارد شد و شرايطي در کشور پيش آمد که خوشايند هيچ‌کس نبود. دليل اصلي آن نيز گراني و تورم افزايش قيمت بنزين بود.
آيا تغيير در وضعيت اقتصادي کشور را مي‌توان به‌صورت دفعي و يکباره انجام داد يا اينکه اين اتفاق بايد در يک پروسه تدريجي و بلندمدت انجام شود؟
اقتصاد علمي است که نيازمند دورانديشي و محاسبه‌گري است. به همين دليل اگر دولت قصد داشت اصلاحات اقتصادي انجام بدهد بايد اين کار را به‌صورت تدريجي و در بلندمدت انجام مي‌داد. نکته ديگر دولت نبايد تصميمي بگيرد که فشار زندگي بيشتر شود. امروز مطالبه اصلي مردم از دولت کاهش نرخ تورم و کنترل‌گراني‌هاست. درنتيجه دولت بايد در راستاي خواسته‌اي مردم حرکت کند. نکته ديگري که در اين زمينه وجود دارد مشکلاتي است که ما هنوز در عرصه بين‌المللي و منطقه‌اي با آن مواجه هستيم و دولت بايد هرچه زودتر در اين زمينه اقدامات لازم را انجام بدهد. ما مشاهده مي‌کنيم که کشورهاي غربي و آمريکا نيز در برخي زمينه‌ها از خود انعطاف نشان مي‌دهند تا چالش‌هاي بين ايران و غرب از بين برود. به نظر من دولت بايد از اين فرصت‌ها براي کاهش تنش‌ها و هم‌افزايي بيشتر استفاده کند تا ايران بتواند در عرصه بين‌المللي و اقتصادي جايگاه خود را ارتقا بدهد. کاهش تنش‌هاي بين‌المللي در مرحله نخست باعث آزاد شدن پول‌هاي بلوکه‌شده ايران خواهد شد. تصميماتي که دولت در شرايط کنوني گرفته علاوه بر اينکه فشار اقتصادي افزايش يافته به همان ميزان فشار به دولتمردان نيز افزايش يافته است. به‌هرحال هنگامي‌که فشار زندگي روي مردم افزايش پيدا مي‌کند مطالبات از دولت نيز افزايش مي‌يابد و به همين دليل دولت مجبور است براي پاسخگويي به مردم تلاش بيشتري از خود نشان بدهد. واقعيت اين است که مردم از وضعيت اقتصادي موجود رضايت ندارند. در چنين شرايطي فشار اقتصادي روي جنبه‌هاي ديگر بار شده است. آقاي رئيسي عنوان مي‌کنند قصد دارند تصميمات سخت‌تري بگيرند و دولت قرار است در چنين مسيري حرکت کند. من اميدوارم تصميماتي که دولت قرار است بگيرد مانند آنچه در سال98 گرفته شد نباشد.
اين تصميمات سخت چه خواهد بود؟ چرا دولت اين تصميمات را سخت مي‌داند؟
هنوز دولت در اين زمينه شفاف‌سازي نکرده است. با اين‌وجود قيمت اقلام موردنياز مردم روزبه‌روز در حال افزايش است. دولت عنوان مي‌کند تنها قرار است برخي اقلام محدود در بازار گران شود. اين در حالي است که تأثيرپذيري ساير قيمت‌ها اجتناب‌ناپذير خواهد بود و کساني که گمان مي‌کنند با افزايش قيمت چند کالا قيمت کالاهاي ديگر افزايش نخواهد داشت تحليل صحيحي از شرايط بازار نيست. در شرايط کنوني کارگران و کارمندان در شرايط سخت قرار دارند و دستمزدي که دريافت مي‌کنند پاسخگوي مخارج زندگي آنها نخواهد بود. در کنار اين قشر از جامعه افرادي حضور دارند که بيکار هستند و هيچ شغلي ندارند. سؤال اينجاست که دولت چه برنامه‌اي براي اين افراد جامعه دارد؟ امروز44 سال از پيروزي انقلاب گذشته و ما در طول اين سال‌ها تجربيات زيادي در زمينه کشورداري و ارتباط با کشورهاي جهان را پشت‌سر گذاشته‌ايم. درگذشته اصلاح‌طلبان نيز در اين زمينه نقش داشتند، اما شرايط به شکلي پيش رفته که در شرايط کنوني اصلاح‌طلبان نيز دچار ضعف شده‌اند. ما حدود نيم‌قرن تجربه حکومت‌داري در جمهوري اسلامي داريم. اين در حالي است که برخي سياست‌ها ورشکسته شده‌اند. دولت بايد اين شرايط را درک کند و از سياست‌هايي پيروي نکند که در گذشته تجربه شده و به نتيجه نرسيده است.
منظور شما از سياست‌هاي ورشکسته چيست؟
ما در گذشته در برخي سياست‌هاي خود اشتباه کرده‌ايم. همه دولتها در دوران مديريت خود اشتباهاتي دارند و اين وضعيت طبيعي است. با اين‌وجود نکته مهم اين است که بايد درک کنيم و بپذيريم که در برخي زمينه‌ها اشتباه کرده‌ايم تا بتوانيم آن را اصلاح کنيم. به‌عنوان‌مثال ما در برخي رويکردها در عرصه بين‌المللي ضعيف عمل کرده‌ايم. ايران داراي منابع متعدد طبيعي و سرمايه عظيم انساني است و کشور فقيري به شمار نمي‌رود. در نتيجه وضعيت زندگي مردم ثروتمندي مانند ايران نبايد چنين باشد که به‌سختي دغدغه‌هاي معيشتي خود را مرتفع کنند. نکته ديگر اينکه براي همه ما اثبات‌شده که برخي از مديران شايسته مديريت نيستند و نبايد در چرخه مديريت کشور حضور داشته باشند. اين‌گونه مديران تنها به منابع فردي خود فکر مي‌کنند. اين موضوع براي ما مسجل شده است. با اين‌وجود همچنان مشاهده مي‌کنيم برخي از اين مديران در جايگاه خود باقي‌مانده‌اند. بدون ترديد يکي از سياست‌هاي ورشکسته که دولتها نبايد آن را دنبال کنند استفاده از مديران ناکارآمد است. دولت بايد در اين زمينه اهتمام جدي از خود نشان بدهد و از کساني در مديريت کشور استفاده کند که از توانايي لازم براي حل مشکلات مردم برخوردار باشند. من هيچ‌گونه عقلانيتي در ادامه اين سياست‌هاي ورشکسته مشاهده نمي‌کنم و معتقدم اين سياست‌ها بايد کنار گذاشته شود. من همواره به دنبال ثبات و استحکام نظام بوده و هستم و دغدغه‌هايي که مطرح مي‌کنم به دليل دلسوزي و از سر خيرخواهي است. نبايد اقداماتي صورت بگيرد که کشورهاي ديگر با ايران همکاري نداشته باشند . اين وضعيت هم در منطقه و هم در عرصه بين‌المللي بايد موردتوجه قرار بگيرد. زمينه نيز براي دولت فراهم است که در اين رويه تغيير ايجاد کند و در مسيري حرکت کند که درنهايت به سود منافع ملي تمام شود.
براي جريان اصلاحات در شرايط کنوني کشور با چه مشکلاتي مواجه است که رسالتي قائل هستيد؟آيا جريان اصلاحات براي عبور کشور از اين مشکلات برنامه دارد؟
اصلاح‌طلبان بايد اصلاح‌طلبي و مطالبه‌گري کنند و اين موضوع بايد در دستور کار اصلاح‌طلبان قرار داشته باشد. اصلاح‌طلبان بايد در مسيري گام بردارند که مورد درخواست مردم است. امروز ايران به دنبال صلح و تعامل مثبت با جهان است. اصلاح‌طلبان نيز بايد دغدغه‌هاي مردم را در اين زمينه دنبال کنند و به مطالبه‌گري از دولت براي تحقق مطالبات مردم بپردازند. امروز مردم کشور به دنبال اصلاح امور هستند و اين وظيفه اصلاح‌طلبان است که در راستاي مردم باشند. بايد بين اصلاح‌طلبي و براندازي تفکيک قائل شد. اصلاح‌طلبان به دنبال اصلاح ساختارها به سود مردم و کشور هستند و هيچ‌گاه به دنبال براندازي نبوده‌اند. اصلاح‌طلبان بايد براي شرايط امروز کشور برنامه داشته باشند و براي مشکلات راه‌حل ارائه کنند. يکي از ويژگي‌هاي بارز يک جريان فکري و سياسي اين است که در مقابل مشکلات و چالش‌ها راه‌حل ارائه کند و تلاش کند در روند معيوب فعلي اصلاح ايجاد کند تا مشکلات کشور حل شود. به همين دليل نيز اصلاح‌طلبان بايد با رصد مشکلات فعلي تلاش کنند براي آنها راه‌حل ارائه کنند.
