‹شکست احتمالی مذاکرات برجام›/ پیش‌بینی نشریه «روابط دیپلماتیک»

روزنو :لارا روزن، کارشناس روابط بین الملل در نشریه روابط دیپلماتیک با اشاره به این که «به رغم هشدارهای فزاینده اروپایی‌ها مبنی بر اهمیت برجام، اما به نظر می‌رسد که آمریکا ممکن است اجازه دهد برجام به تدریج به سوی نابودی پیش رود»؛ نوشته که «این توافق اگر به زودی احیا نشود، دنیا بی‌تردید به سرعت درگیر بحرانی نگران‌کننده بر سر برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد- که می‌تواند برای تمام دنیا و البته بیشتر از همه برای اروپا ناراحت‌کننده باشد».

یادداشت هشدارآمیز لارا روزن در روابط دیپلماتیک با تاکید دوباره بر نگرانی مقامات اروپایی از شکست احتمالی مذاکرات احیای برجام آغاز می‌شود.

او با اشاره به ناامیدی فزاینده مقامات فعلی و سابق کشورهای اروپایی از این که ایالات متحده صرفا به خاطر یک احتیاط سیاسی درباره یک موضوع عمدتا نمادین مذاکرات احیای برجام را در آستانه شکست قرار داده است، به نگرانی‌های موجود در این مورد در اروپا اشاره می‌کند.

یادداشت روزن با نقل قولی از یک دیپلمات اروپایی درگیر در مذاکرات آغاز می‌شود- که عقیده دارد هر روزی که بدون دستیابی به توافق در مذاکرات احیای برجام سپری می‌شود، دنیا بیشتر و بیشتر خطر از دست دادن همه‌چیز را احساس می‌کند.

این کارشناس روابط بین‌الملل در ادامه، اوضاع و روند حاکم بر مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ایران را ناراحت‌کننده ارزیابی کرده و می‌گوید که این مسایل طرفین را گام به گام از هم دورتر کرده و نه تنها شکاف بین دو طرف این درگیری را از بین نمی‌برد، بلکه برعکس، باعث می‌شود طرفین فاصله‌شان از همدیگر حتی زیادتر هم بشود.

ادامه یادداشت به نگرانی و به دنبال آن، هشدارهای رسانه‌ای خاویر سولانا دبیرکل سابق ناتو و کارل بیلد نخست‌وزیر سابق سوئد می‌پردازد- که به تازگی در یک مقاله مشترک هشدار داده‌اند که بایدن باید هزینه‌های رفتار انفعالی آمریکا برابر جمهوری اسلامی ایران را در نظر گرفته و راهی برای برون‌رفت از این شرایط قفل‌شده پیدا جلو کند.

این دو سیاستمدار در سطور بعدی هشدار داده‌اند که اگر این اتفاق نیفتد، دنیا به احتمال زیاد در منازعه‌ای درگیر خواهد شد که هیچ‌کس خواهان آن نبوده و نیست».

در ادامه یادداشت، تلاش‌های دیگری که کشورهای اروپایی برای احیای برجام به انجام رسانده‌اند، مرور شده است. از جمله صحبت‌های سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه- که با اشاره به این که «پیش‌نویس توافق احیای پایبندی به برجام دو ماهی می‌شود که آماده است»، از توقف این توافق به‌خاطر موضوعی گفته- که به خود برجام هم ربطی ندارد. اشاره این مقام اروپایی به حذف- شدن یا نشدن- نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی دولت آمریکاست، که به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در صورت رفتار و رویکرد مسئولانه طرفین و اتخاذ تصمیمات لازم مانع چندان بلندی برای احیای برجام نمی‌توانست باشد. سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز مثل بسیاری دیگر از مقامات اروپایی هشدار داده که «قرار نیست این توافق به طور نامحدود روی میز بماند».

لارا روزن در ادامه به عامل اصلی بروز اختلاف بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در مذاکرات احیای برجام پرداخته است.

او نوشته: «به‌رغم تکمیل متن پیش‌نویس توافق، اما، مذاکرات دو ماهی می‌شود که به دلیل بحث حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست گروه‌های تروریستی آمریکا به بن‌بست رسیده. بنا بر گزارش‌های رسانه‌ای، دولت آمریکا می‌گوید این کار را تنها در صورت موافقت جمهوری اسلامی با اقدام متقابل غیرهسته‌ای انجام خواهد داد- که هر دو طرف را ملزم و متعهد می‌کند مقامات سابق یکدیگر را هدف نگیرند».

تلاش‌های اروپا برای احیای برجام پای مقامات بلندپایه اتحادیه اروپا از جمله انریکه مورا، معاون دبیرکل این اتحادیه را نیز وارد این قضیه کرده است. این مقام سیاسی که حامل پیامی ویژه برای راضی کردن تهران برای خروج از بن‌بست بود، اما ظاهراَ حتی با وعده بررسی قطعی این موضوع بعد از نهایی شدن احیای توافق هسته‌ای نیز نتوانسته این قفل را باز کند و یا حتی سیگنال‌های مثبتی از طرفین- به خصوص ایران- بگیرد. ناکامی بزرگی که به باور کارشناسان باعث بدبینی نسبت به تحولات پیش‌رو می‌شود. چنان که کارشناسی که در جریان رایزنی مورا در ایران بود، نتیجه این سفر را در گفتگوهای رسانه‌ایش حرکتی بدون پیشرفت توصیف کرد.

هفته گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جمع‌آوری ۴۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد در ایران خبر داد. خبری که به عقیده داونپورت، کارشناس کنترل تسلیحات، اگر چه با توجه به دیدگاه و رفتار ایران شاید نگرانی خاصی در میان همسایگان این کشور موجب نشود، ولی در عین حال بعید است آمریکا و اسرائیل هم همین خوش‌بینی را در قبال جمهوری اسلامی ایران داشته باشند و یا تمایل داشته باشند به زندگی با این خطر ادامه دهند.

این کارشناس کنترل تسلیحات در توضیح بیشتر نوع نگاهش به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران می‌گوید: «به این دلیل است که مؤثرترین راه برای راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران پایبندی کامل آمریکا و ایران به تعهدات مندرج در توافق هسته‌ای است».