آثار حذف ارز ترجیحی نیمه خرداد معلوم می‌شود

روزنو :آبان‌ماه 98، وقتی دولت حسن روحانی مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوای سه‌گانه در ارتباط با افزایش قیمت بنزین را به اجرا درآورد، اعتراضاتی سراسر کشور را فراگرفت و اوضاعی رقم خورد که هنوز برخی از آن روزها، به‌عنوان یکی از تلخ‌ترین روزها و بازه‌های زمانی در تقویم سیاسی جمهوری اسلامی یاد می‌کنند. کمتر از 3 سال پس از آن روزهای تلخ اما باز، تصمیم به حذف ارز ترجیحی و عدم‌تخصیص یارانه برای واردات کالاهای اساسی موج گرانی دیگری را برانگیخته و متعاقباً اعتراضاتی که اگرچه دست‌کم تاکنون بنابر اندک شواهد و قرائن مستند در دسترس، به‌گستردگی آن اعتراضات آبان‌ماه 98 نیست اما از این حیث که باز، مردم شهرستان‌های کوچک پیشگام اعتراضاتند، یادآور اعتراضات 3 سال پیش است.

ویژگی مهمی در تحلیل این رویداد مهم سیاسی-اجتماعی که یک استاد علوم سیاسی دانشگاه که ازقضا در آبان‌ماه 98 و همزمان با اعتراضات به‌نمایندگی از مردم ایلام در مجلس حضور داشت، در توضیح آن، به وضعیت اشتغال، و نه فقط گرانی و تورم تاکید دارد.

جلال میرزایی که در این رابطه گفت: «هرگونه تصمیم و اقدامی که منجر به آزادسازی قیمت‌ها می‌شود، چه به آن «عدالت یارانه‌ای» نام بدهیم و چه آن را «تعدیل ساختاری اقتصادی» بنامیم، با افزایش قیمت همراه خواهد بود و این افزایش قیمت هم طبیعتاً تبعات اجتماعی به‌همراه خواهد داشت؛ چراکه این افزایش قیمت منجر به فشار به مردم شده و واکنش جامعه کاملاً طبیعی است.»

او با اشاره به حضور پررنگ‌تر مردم شهرها و شهرستان‌های کوچک در این اعتراضات، به‌نسبت شهروندان ساکن کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ‌تر، در توضیح علت این مهم، به وضع اشتغال در شهرستان‌های کوچک نسبت‌به کلان‌شهرها اشاره کرد و گفت: «به‌نظرم یکی از علل مهم گستردگی بیشتر اعتراضات در شهرهای کوچک، این است که تعداد بیکاران بیشتر است و درواقع این اوضاع بیشتر ناشی از مشکل اشتغال است و به‌دلیل این است که خانوارهای پرجمعیت با تعداد شاغلان اندک در این شهرستان‌ها بیشتر است و قدرت خرید مردم کمتر است.»

رئیس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس دهم خاطرنشان کرد: «نکته دیگر نیز این است که در برخی از شهرستان‌هایی که شاهد اعتراضات بودیم، ابتدا فراخوان یا دعوتی در آن شهرستان عمدتاً در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و درنتیجه شاهد شکلگیری اعتراضات بودیم ولی این معنای رضایت مردم در دیگر نقاط و حتی دیگر شهرستان‌ها نیست و این، به آن معنا نیست که در نقاط دیگر کشور زمینه شکلگیری عتراضات وجود ندارد.»

نماینده اصلاح‌طلب مردم ایلام در مجلس همچنین گفت: «با این همه در این واقعیت نمی‌توان تردید کرد که آزادسازی قیمت‌ها، قدرت خرید مردم را کاهش داده و بخش عمده جامعه با مشکلات معیشتی مضاعف مواجه خواهند شد.»

میرزایی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال تداوم اعتراضات گفت: «به‌هرحال امروز بخشی از شهروندان یارانه دریافت کرده و خردادماه نیز این مبلغ را دریافت می‌کنند. اما باتوجه به مبلغی که دولت درنظر گرفته، قاعدتاً از حوالی نیمه خردادماه که یارانه دریافتی مردم کم‌کم ته کشید و این پول‌ها تمام شد و مردم درک دقیق‌تری از آثار حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت اقلام و کالاهای اساسی خواهند داشت. البته همه‌چیز درنهایت به نوع نگاه حاکمیت در مدیریت و مواجهه با این اعتراضات دارد.»