مذاکرات وین در محاصره مثلث اسرائیل، آمریکا و روسیه

روزنو :سرعت وقوع تحولات در جامعه بین‌الملل به قدر زیاد است که سرنوشت مذاکرات وین را پیچیده و تحت تأثیر قرار داده است. اگر تا هفته گذشته مسئله تضمین خواهی روسیه و تصمیم‌گیری سیاسی آمریکا باعث توقف روند مذاکرات شده بود امروز اما پس از به شهادت رساندن دو عضو سپاه در سوریه توسط اسرائیل و واکنش ایران در بمباران مقر اسرائیل در اربیل برخی کارشناسان و نمایندگان سنا در آمریکا معتقدند پایان مذاکرات هسته‌ای باید هرچه زودتر اعلام شود. در همین حال دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در توییتی افزود همچنان در برجام می‌مانیم. برخی تحلیلگران معتقدند تأثیری که تحریم‌ها بر اقتصاد ایران برجای گذاشت و باعث شد میزان رشد اقتصادی در کل دهه 90 با فراز نشیب همراه بوده و آمار آن نزدیک به صفر باشد چنین سرنوشتی با تحریم‌های فلج‌کننده که علیه روسیه وضع‌شده و همچنان ادامه دارد و شدت آن به مراتب از تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال‌شده بیشتر است اقتصاد روسیه به رکود خواهد رفت و مشکلات فراوانی برای مردم این کشور به وجود خواهد آورد. موضوعی که الیگارش های روس را خشمگین و وادار کرده که منتقد پوتین شوند. از سوی دیگر تقابل غرب و مسکو این احتمال را به وجود آورده که پکن نیز در کنار اتحادیه اروپا و آمریکا قرار گیرد زیرا حجم تبادلات اقتصادی بین چین و غرب بسیار بیشتر از روسیه است. بنابراین چین بازار چند صد میلیارد دلاری را به تبادلات چند میلیارد دلاری ترجیح نخواهد داد. این عوامل و برخی عوامل دیگر از دو سو باعث پیچیده شدن احیای برجام در وین شده است. گزارش پیش رو به این موضوع می‌پردازد:

اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی درباره مذاکرات وین

به دلیل اطلاع‌رسانی کم درباره اتفاقاتی که در گفتگوهای وین رخ می‌دهد بسیاری از مردم در ایران و البته جهان سردرگم هستند که چه شده این گفتگوها بعد از 11 ماه دوباره تعلیق شده. قبلاً نیز این گفتگوها برای چند ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران تعلیق شده بود. قبل از انتخابات ریاست جمهوری در ایران امکان رسیدن به یک توافق مرضی الطرفین در وین وجود داشت ولی آمریکایی‌ها به دنبال زیاده‌خواهی بیشتر بودند و تصور کردند که اگر دولت آقای روحانی را در فشار بیشتر قرار دهند ممکن بتوانند امتیازهای بیشتری از ایران بگیرند و در آن زمان همه مذاکره‌کنندگان به یک جمع‌بندی نهایی هم رسیدند و آقای عراقچی که مذاکره‌کننده ارشد ایران بود در دور ششم گفتگوها به تهران برگشت تا تأییدیه‌های لازم را دریافت کند و وقتی به وین برگشت به‌یک‌باره آمریکایی‌ها زیر تعهدات خود زدند و مشکلات داخلی خودشان را بهانه کردند.

اهداف سفر وزیر امور خارجه به مسکو

حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران امروز سه‌شنبه به مسکو می‌رود تا با مقامات روسیه در خصوص بن‌بست موجود در گفتگوهای احیای برجام گفتگو کند. فرانس‌پرس در گزارشی که به این موضوع اختصاص داده یادآور شده است که سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو تنها چند روز پس از توقف مذاکرات هسته‌ای وین صورت می‌گیرد که دلیل آن از سوی طرف‌های اروپایی درخواست‌های جدید روسیه عنوان‌شده است. وزارت امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه از زبان سخنگوی رسمی خود سفر روز سه‌شنبه حسین امیر عبداللهیان به مسکو را تأیید کرد.

سعید خطیب سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی خود بدون اشاره به درخواست‌های تازه طرف روسی علت بازگشت مذاکره‌کنندگان به پایتخت‌ها را «یک تنفس و توقف کوتاه مدت» عنوان کرد.

گزارش‌های منتشرشده اما از این حکایت دارد که توقف مذکرت وین به درخواست مسکو برای دریافت تضمین‌هایی از سوی آمریکا در زمینه تداوم همکاری‌های تجاری مسکو و تهران به رغم تحریم‌های وضع‌شده علیه روسیه پس از تهاجم نظامی این کشور به اوکراین ارتباط دارد. وی سپس بارد برخی گمانه‌زنی‌ها دال بر بن‌بست یا اتمام مذاکرات تصریح کرد که این توقف «تنفسی به درخواست هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک و هماهنگ‌کننده برجام بوده است.» این در حالی است که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش‌تر از «عوامل بیرونی» به عنوان دلیل اصلی بر لزوم توقف موقت مذاکرات وین یادکرده بود. آقای بورل در یک پیام توئیتری ضمن اشاره به این‌که «متن توافق نهایی اساساً آماده و روی میز است» تأکید کرده بود که اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده برجام، به ارتباط با دیگر طرف‌های مذاکرات ادامه می‌دهد تا درنهایت با چیره شدن بر شرایط فعلی، توافق نهایی حاصل شود. حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه به مسکو می‌رود تا با مقامات روسیه در خصوص بن‌بست موجود در گفتگوهای احیای برجام گفتگو کند. فرانس‌پرس در گزارشی که به این موضوع اختصاص داده یادآور شده است که سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو تنها چند روز پس از توقف مذاکرات هسته‌ای وین صورت می‌گیرد که دلیل آن از سوی طرف‌های اروپایی درخواست‌های جدید روسیه عنوان‌شده است. وزارت امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه از زبان سخنگوی رسمی خود سفر روز سه‌شنبه حسین امیر عبداللهیان به مسکو را تأیید کرد. سعید خطیب سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی خود بدون اشاره به درخواست‌های تازه طرف روسی علت بازگشت مذاکره‌کنندگان به پایتخت‌ها را «یک تنفس و توقف کوتاه مدت» عنوان کرد. گزارش‌های منتشرشده اما از این حکایت دارد که توقف مذکرت وین به درخواست مسکو برای دریافت تضمین‌هایی از سوی آمریکا در زمینه تداوم همکاری‌های تجاری مسکو و تهران به رغم تحریم‌های وضع‌شده علیه روسیه پس از تهاجم نظامی این کشور به اوکراین ارتباط دارد. وی سپس بارد برخی گمانه‌زنی‌ها دال بر بن‌بست یا اتمام مذاکرات تصریح کرد که این توقف «تنفسی به درخواست هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک و هماهنگ‌کننده برجام بوده است.» این در حالی است که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش‌تر از «عوامل بیرونی» به عنوان دلیل اصلی بر لزوم توقف موقت مذاکرات وین یادکرده بود. آقای بورل در یک پیام توئیتری ضمن اشاره به این‌که «متن توافق نهایی اساساً آماده و روی میز است» تأکید کرده بود که اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده برجام، به ارتباط با دیگر طرف‌های مذاکرات ادامه می‌دهد تا درنهایت با چیره شدن بر شرایط فعلی، توافق نهایی حاصل شود. یک دیپلمات اروپایی: اجازه نمی‌دهیم مسکو برجام را گروگان بگیرد تروئیکای اروپایی: هیچ طرفی نباید از مذاکرات هسته‌ای ایران در جهت منافع خود بهره‌برداری کند
بورل: به دلیل عوامل بیرونی به وقفه در گفتگوهای وین نیاز است؛ واکنش ایران چه بود؟

خطیب زاده: اتفاقات امروز وین،
آیینه دیروز رفتارهای غیر سازنده آمریکا است
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در سخنان روز دوشنبه خود با خبرنگاران بدون کوچک‌ترین اشاره‌ای به درخواست تضمین از سوی روسیه به عنوان یک عامل بیرونی که بر روند مذاکرات احیای برجام تأثیر گذاشته است دو نکته را به عنوان آسیب در شناسایی تحولات وین نام برد. یکی از این آسیب‌ها از دید سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به این نکته اشاره دارد که «فرو کاستن آنچه در وین اتفاق می‌افتد به یک یا دو عامل، روشن‌کننده وضعیت نیست.» و آسیب دیگر از دیدگاه وی «ساده‌سازی بیش از حد آن چیزی است که در وین اتفاق افتاده است.» سعید خطیب زاده در این خصوص باز هم انگشت اتهام را به سوی ایالات‌متحده نشانه رفت و یادآور شد: «متأسفانه امروز وین، آیینه دیروز رفتارهای غیر سازنده آمریکا است.»

روسیه شریک راهبردی ضعیف برای ایران

روسیه پس از جنگ اوکراین با روسیه پیش از جنگ اوکراین، زمین تا آسمان تفاوت دارد. پیش‌بینی‌شده که اقتصاد روسیه امسال افتی دورقمی را تجربه کند. از دیگر سو، دست‌کم حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های روسیه در بانک‌های خارجی بلوکه‌شده‌اند و زمزمه‌هایی بلند شده که ممکن است این دارایی‌ها برای جبران جنگ به اوکراین داده شوند. ممنوعیت معاملاتِ دلاری با روسیه؛ تحریم صنایع معدنی و فولادی روسیه؛ طراحی سازوکارهایی برای جلوگیری از دسترسی روس‌ها به ارز‌های دیجیتال؛ حملات سایبری بی‌امان به زیرساخت‌های روسیه و حتی احتمال همراهی چین با تحریم‌های غرب علیه روسیه، همه و همه به این معنا هستند که غرب شمشیر‌ها را علیه «روسیه پوتین» از رو بسته است.همان‌طور که تحریم‌ها ایران را تضعیف کردند (در سراسر دهه ۱۳۹۰، رشد اقتصادی ایران صفر بود و اکنون بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از جمعیت ایران زیر «خط فقر مطلق» زندگی می‌کنند)، تحریم‌ها روسیه را هم تضعیف خواهند کرد. اگر همه چیز فرسایشی شود، روسیه ۵ سال آینده، روسیه‌ای ورشکسته خواهد بود. پرسش، اما این است که با فرض تداوم روند فرسایشیِ رویاروییِ روسیه و «جهان غرب»، حتی اگر جنگ اوکراین خاتمه پیدا کند، چه بر سرِ موقعیت ایران در منطقه خواهد آمد؟ پاسخ این است که ایران، ممکن است بتواند تا اندازه‌ای قدرت بگیرد. اما چگونه؟

حمله موشکی سپاه به مرکز موساد در اربیل

جیک سالی وان مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت: ایالات‌متحده به همراه نخست وزیر عراق و مقامات اقلیم کردستان، عملیات موشکی در کردستان عراق توسط ایران را محکوم می‌کنند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مسئولیت حمله موشکی به اربیل را بر عهده گرفت و اعلام کرد که موفق شده پایگاه‌های مخفی اسرائیل در کردستان عراق را هدف قرار دهد. این حمله موشکی واکنش گسترده‌ای در سطح بین‌المللی داشته و دارد و غرب تلاش می‌کند از این اقدام علیه جمهوری اسلامی استفاده کند. در این ارتباط یک سناتور آمریکایی خواستار اعلام پایان مذاکرات برجام پس از حمله موشکی سپاه به مقر اسرائیل در اربیل شد.